عوامل ماورایی پیشرفت اقتصادی از منظر قرآن کریم

سال بيست و هشتم ـ  شماره دهم، پياپي 265 (ويژة علوم قرآني)

جواد مهیایی/ کارشناس ارشد تفسیر و علوم قرآن مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره    mahyaei.javad@gmail.com
غلامعلی عزیزی‌كيا / دانشیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره     azizikia@iki.ac.ir
دريافت: 17/3/98                    پذيرش: 11/8/98
چکيده
سعادت انسان در ابعاد مختلف بسته به پدید آمدن اسباب و عواملی است که در نظام هستی برای آن مقرر شده است. ازآنجاکه مکتب وحیانی اسلام در پی تأمین سعادت همه‌جانبة آدمی در دو بعد مادی و معنوی است، معیارها و عوامل اساسی این مسیر را معرفی کرده است.    
هدف از این پژوهش شناخت دیدگاه قرآن درباره عوامل ماورایی پیشرفت اقتصادی است که با روش توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر تفسیر موضوعی انجام شده و طی آن آیات مرتبط با مقوله عوامل ماورایی پیشرفت اقتصادی استخراج و جمع‌بندی شده است.    
عوامل ماورایی پیشرفت اقتصادی از منظر قرآن کریم به دو دسته عوامل در حوزه اختیار و عوامل خارج از حوزه اختیار آدمی قابل تقسیم است. عوامل در حوزه اختیار، شامل ایمان، عمل صالح، تقوا، پایداری بر باورهای اساسی دین، صبر، شکر، استغفار، انفاق، ذکر، توکل و دعا. عامل خارج از حوزه اختیار، تنها شامل اراده الهی در توسعه رزق می‌باشد.
کلیدواژه‌ها: قرآن، اقتصاد، پیشرفت اقتصادی، عوامل ماورایی پیشرفت، اقتصاد و جهان غیب.