معرفت

سال بیست و هشتم ـ  شماره یازدهم، پیاپی 266 (ویژة روان شناسی)

مهدی رودبارانی/ کارشناس ارشد روان شناسی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی ره    rodbarani7462@gmail.com
ابوالقاسم بشیری/ استادیار گروه روان شناسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره     bashiri@iki.ac.ir
دریافت: 23/4/98                    پذیرش: 2/7/98
چکیده
شخصیت اصلی ترین ساختار روان شناختی انسان و مهم ترین دستاورد علم روان شناسی محسوب می گردد، اما اینکه شخصیت چگونه و تحت تأثیر چه عواملی ساخته می شود و آیا عوامل سرشتی و وراثتی نقش مهم تری در ساخت شخصیت انسان دارند یا عوامل محیطی؟ به مناقشه «طبیعت ـ تربیت» مشهور است؛ ازجمله مسایلی است، که سال ها ذهن روان شناسان شخصیت را به خود مشغول نموده و پژوهش های فراوانی را موجب شده است. موضوعی که یافتن پاسخی معقول و مقبول برای آن هدفی است که، پژوهش حاضر به منظور دستیابی به آن انجام گرفته است. در این پژوهش، محقق با روش تحلیلی ـ تفسیری و با بررسی سیر تحولات و رویکردهای مختلف به این مسئله در کنار هم گذاشتن و تجزیه و تحلیل آنها و مراجعه به منابع اسلامی و بررسی دیدگاه اسلام نسبت به ساخت شخصیت، چنین نتیجه گیری کرده که جهت گیری صحیح در قبال این مسئله بررسی آن در سطح جمعیت است نه سطح درون فردی. همچنین در منابع اسلامی هم شواهدی در تأیید تأثیرات عوامل سرشتی و هم عوامل محیطی وجود دارد. اما، این عوامل صرفاً مواد اولیه و مقدماتی برای تحول شخصیت انسان هستند و از نظر اسلام عامل اصلی در این زمینه «اراده» انسان می باشد.
کلیدواژه ها: ساخت شخصیت، طبیعت و تربیت، ژنتیک رفتاری، منابع اسلامی، اراده.