اصول مواجهه با دشمن از منظر نهج‌البلاغه

حفیظ‌الله فولادی/ استادیار گروه جامعه‌شناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه    hfooladi@rihu.ac.ir
محمد نوحي / کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی علوم ارتباطات اجتماعي دانشگاه صدا و سيما     mnoohi1366@gmail.com
دريافت: 19/09/98                    پذيرش: 25/01/99
چکيده
مي‌توان گفت كه اسلام همواره در تمامی زمینه‌ها، توصیه به میانه‌روی و رعایت حد وسط دارد. ازاين‌رو، شايستۀ بررسي است كه بدانیم پيشوايان دين در زمینۀ مواجهه با دشمن چه رويكردي را توصيه كرده‌اند. با توجه به اهمیت این موضوع، مقاله حاضر در پاسخ به این سؤال که اصول مواجهه با دشمن از دیدگاه امیرمؤمنان علی علیه السلام، کدامند؟ به استخراج مجموعه‌‌ای از این اصول با تمركز بر نهج‌البلاغه پرداخته است. تکنیک گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای، و بررسی اسنادی و روش تجزیه و تحلیل آنها، توصيف و تحليل محتوايي داده‌هاي گردآوری شده است. نتایج به‌دست‌آمده در دو قالب اصول مواجهه با دشمنان داخلی و خارجی، و با عنوان‌‌هايي همانند عفو و گذشت، مدارا کردن، خیرخواهی، رعایت اعتدال... و نیز ضرورت هشیاری در برابر دشمن، پرهیز از خوش‌گمانی نسبت به دشمن، اجتناب از تسلیم‌شدن در برابر دشمن، و... بيان گردید.
كليدواژه‌ها: اصول، دشمن، نهج‌البلاغه، ارتباطات اجتماعی، اميرمؤمنان علی علیه السلام.