معرفت

امروزه روان شناسی دین در پرتو توجه و علاقۀ روان شناسان به ارتباط دین و معنویت توسعه پیدا کرده است. هوش معنوی، داشتن سطوح چندگانه آگاهی است و این سطوح بر رابطه ما با جهان مادی تأثیر می گذارد. هوش معنوی موضوعات ذهنی را با تکالیف بیرونی جهان واقعی ادغام کرده و دو عنصر کاربرد عینی و توانایی های هوش و معنویت را به صورت درهم تنیده بیان می کند. به عبارت دیگر، هوش معنوی عبارت است از ایجاد تحول در انگاره ها و بهره برداری از اندیشه ها و نگرش های نو در حل مسئله، ترمیم و سازگاری دو سویه خود با محیط، مطابق نظام ارزشی مقبول در جهت تعالی بخشی خود و محیط. از سویی در تفکر اسلامی با شخصیتی معنوی و متعالی مواجه ایم که از بالاترین سطح مصونیت و عصمتی برخوردار است که می توان رابطة مؤلفه های هوش معنوی را با آن سنجید. این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی با هدف بهره گیری از مفهوم هوش معنوی و تطبیق آن با ویژگی های پیامبر اکرم(ص) در قرآن به بررسی ابعاد هوش معنوی ایشان می پردازد. این کار با بررسی مؤلفه های هوش معنوی در سه سطح، هوش معنوی در ارتباط با خدا و خود و دیگران؛ 4 مؤلفه در ارتباط با خداوند،4 مؤلفه در ارتباط با خود و 11مؤلفه در ارتباط با مردم صورت خواهد گرفت و با الهام از رهنمودهای قرآن کریم، مؤلفۀ علم لدنی و کشف و یقین که در روان شناسی به آن اشاره نشده و دلالت بر لطف الهی در مصون بودن پیامبر اکرم(ص) از هرگونه خطا و اشتباه دارد، تبیین خواهد شد.