معرفت، سال سی و یکم، شماره چهارم، پیاپی 295، تیر 1401، صفحات 75-84

    تبیین نظریه آموزش ‌و پرورش آزاد و تطبیق آن با آموزه‌های تعلیم و تربیت اسلامی

    نوع مقاله: 
    ترویجی
    نویسندگان:
    حمید احمدی هدایت / استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان / h-ahmadi@shahed.ac.ir
    ✍️ نجمه احمدآبادی آرانی / دکتری فلسفۀ تعلیم و تربیت دانشگاه پیام نور / najmeh.ahmadabadi@gmail.com
    چکیده: 
    هدف پژوهش حاضر، تبیین نظریۀ آموزش و پرورش آزاد و تطبیق آن با آموزه های تعلیم و تربیت اسلامی است. برای دستیابی به این هدف از روش های تحلیلی ـ تطبیقی استفاده شده است. اطلاعات موردنیاز پژوهش از طریق مطالعه اسناد و مدارک جمع آوری و تجزیه و تحلیل نتایج آن نیز براساس روش برودی در چهار مرحلة توصیف، تفسیر، هم جواری و مقایسه صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد؛ مبانی نظریه آموزش و پرورش آزاد مشتمل بر هفت مبنای اصلی ازجمله ارزشمندی فی نفسۀ دانش، تعلیم و تربیت عمومی، تربیت شهروند آزاد، همبستگی دانش و ذهن، وحدت در دانش و کثرت در واقعیت، تربیت عقلانیت، و تساوی در بهره گیری از فرصت هاست. نظریه آموزش و پرورش آزاد با آموزه های تعلیم و تربیت اسلامی دارای وجوه مشترکی از قبیل: تأکید بر عقلانیت، انتخاب و اراده فردی، ارزش ذاتی دانش و... است. اما این نظریه با آموزه های تعلیم و تربیت اسلامی دارای وجوه افتراقی از قبیل: توجه به دین به عنوان امری شخصی، فردمحوری، فروکاهش منابع کسب معرفت، نخبه گرایی، کثرت گرایی معرفت شناختی و کم توجهی به حرفه آموزی در آموزش و پرورش آزاد است.
    Article data in English (انگلیسی)
    • نهج‌البلاغه، 1376، ترجمة سيدجعفر شهيدي، تهران، علمي و فرهنگي.
    • اشرف، سيدعلي، 1377، «افق‌هاي جديد در تعليم‌ و تربيت اسلامي (معرفي يک کتاب در يک مقاله)»، ترجمة بهرام محسن‌پور، حوزه و دانشگاه، ش 14، ص 58ـ96.
    • باقري، خسرو، 1386، نگاهي دوباره به تربيت اسلامي، تهران، مدرسه.
    • باقري، خسرو، 1387، درآمدي بر فلسفۀ تعليم و تربيت جمهوري اسلامي ايران، تهران، علمي و فرهنگي.
    • باقري، خسرو، 1388، نگاهي دوباره به تربيت اسلامي، تهران، مدرسه.
    • پيرحياتي، اشرف، 1379، تبيين تعليم‌ و تربيت (اهداف، محتوا و روش‌ها) از ديدگاه پيترز، با تأکيد بر مباني فلسفي آن، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه تربيت مدرس.
    • چهری، طیب، 1383، مقایسه تعلیم و تربیت لیبرال و تعلیم و تربیت نئولیبرال، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
    • خالقی، رضا، 1379، تبیین و نقد نظام تربیتی لیبرال، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
    • دلشادتهراني، مصطفي، 1393، سيري در تربيت اسلامي، تهران، دري.
    • ديسنا، فرخنده، 1388، بررسي و نقد تطبيقي حيات طيبه و آرمان شهر ليبراليسم و دلالت‌هاي آنها در تعليم و تربيت، پايان‌نامه كارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه الزهرا (س).
    • رشيدي، عليرضا و سيدمنصور مرعشي، 1391، «بررسي مقايسه‌اي اهداف غايي، اصول کلي، معيارهاي انتخاب مواد درسي و روش‌هاي تدريس در نظام تربيتي اسلام و ليبراليسم»، مطالعات معرفتي در دانشگاه اسلامي، سال شانزدهم، ش 3، ص 427ـ464.
    • زیباکلام، فاطمه و حمداله محمدي، 1396، از مکتب تربیتی لیبرالیسم تا نولیبرالیسم؛ نگاهی انتقادی، تهران، دانشگاه تهران.
    • زيباکلام، فاطمه، 1374، «بررسي برخي ديدگاه‌هاي آموزش ‌و پرورش آزاد يا سنتي»، روان‌شناسي و علوم تربيتي، دورة دوم، ش 7، ص 103ـ126.
    • زيباکلام، فاطمه، 1384، مکتب فلسفي ليبراليسم آموزشي و اسلام، تفرش، مجتمع آموزشي و پژوهشي تفرش.
    • شفيلد، هري، 1375، کليات فلسفۀ آموزش ‌و پرورش، ترجمۀ غلامعلي سرمد، تهران، قطر.
    • فرامرز قراملکي، احد، 1387، روش‌شناسي مطالعات ديني، مشهد، دانشگاه علوم اسلامي رضوي.
    • فرمهيني فراهاني، محسن، 1391، تربيت در نهج البلاغه، تهران، آييژ.
    • کليني، محمدبن يعقوب، 1388، الکافي، ترجمۀ علي اکبر غفاري، تهران، دارالکتب الاسلاميه.
    • كومبز، جرالد آر و لو روي بي دنيلز، 1388، پژوهش فلسفي: تحليل مفهومي، ترجمة خسرو باقري، تهران، سمت.
    • مباني نظري سند تحول بنيادين آموزش و پرورش جمهوري اسلامي ايران، 1390، تهران، وزارت آموزش و پرورش.
    • مرجاني، بهناز، 1384، «بررسي نظريه‌هاي کار و تربيت با تأکيد بر مباني معرفت‌شناسي و تأثير آن بر آموزش حرفه‌اي»، دانشور، سال دوازدهم، ش 15، ص 76ـ88.
    • مصباح یزدی، محمدتقی،1374، «تبیین مفهوم مدیریت اسلامی»، تعاون، ش 48.
    • مطهري، مرتضي، 1374، سيري در سيره نبوي، تهران، صدرا.
    • ميرزامحمدي، محمدحسن و همكاران، 1387، «بررسي مباني ليبراليسم آموزشي با تأکيد بر دلالت‌هاي آن در اهداف، محتوا و روش‌هاي تعليم و تربيت»، انديشه‌هاي نوين تربيتي، ش 17، ص 95ـ122.
    • ميرزامحمدي، محمدحسن ، 1391، نظريۀ آزادي و آموزش و پرورش آزاد، تهران، دانشگاه شاهد.
    • نقدي، اصغر، 1372، تعليم و تربيت از منظر علامه طباطبائي، پايان‌نامه کارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه تربيت مدرس.
    • اليوت، توماس، 1381، دربارۀ فرهنگ، ترجمۀ حميد شاهرخ، تهران، مركز نشر دانشگاهي.
    • Haggerson, Nelson. L., 1991, "Philosophical inquiry: Implicative Criticism", in Forms of Curriculum Inquiry SUNY Series in Curriculum Issues and Inquiries, By Short, Edmund C. State University of New York Press.
    • Halstesd, Mark & Monico. J, 1996, Libral values and Libral Education, London, Flamer Press.
    • Hirst, P.H, 1974, "Philosophy and curriculum Planning", in R.Speters(ed), Knowledge and The curriculum. First Edition, London, Routledge and Kegan paul.
    • Hirst, Paul H., 1965, "Liberal Education and the Nature of Knowledge", in Archambault, R.D. (ed.), Philosophical Analysis and Education, London, Routledge.
    • Newman.J.H, 1973, The Idea of a University, University if Notre Dame.
    • Peters, R.S, 1967, Education as initiation, London, Evans.
    • Stefanl, Lorenz sorgner & Friedrich-Schiller, 2004, "Two Concepts of Liberal Education", Florianópolis, V. 3, N. 2, p. 107-119.
    • Zibakalam, Monfa.F, 1993, Liberal Education, its Classical and Development in Islamic and Modern Western Tradition, P.h. D Thesiss, Bradford University.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    احمدی هدایت، حمید، احمدآبادی آرانی، نجمه.(1401) تبیین نظریه آموزش ‌و پرورش آزاد و تطبیق آن با آموزه‌های تعلیم و تربیت اسلامی. فصلنامه معرفت، 31(4)، 75-84

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حمید احمدی هدایت؛ نجمه احمدآبادی آرانی."تبیین نظریه آموزش ‌و پرورش آزاد و تطبیق آن با آموزه‌های تعلیم و تربیت اسلامی". فصلنامه معرفت، 31، 4، 1401، 75-84

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    احمدی هدایت، حمید، احمدآبادی آرانی، نجمه.(1401) 'تبیین نظریه آموزش ‌و پرورش آزاد و تطبیق آن با آموزه‌های تعلیم و تربیت اسلامی'، فصلنامه معرفت، 31(4), pp. 75-84

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    احمدی هدایت، حمید، احمدآبادی آرانی، نجمه. تبیین نظریه آموزش ‌و پرورش آزاد و تطبیق آن با آموزه‌های تعلیم و تربیت اسلامی. معرفت، 31, 1401؛ 31(4): 75-84