هدف پژوهش حاضر، تبیین نظریۀ آموزش و پرورش آزاد و تطبیق آن با آموزه های تعلیم و تربیت اسلامی است. برای دستیابی به این هدف از روش های تحلیلی ـ تطبیقی استفاده شده است. اطلاعات موردنیاز پژوهش از طریق مطالعه اسناد و مدارک جمع آوری و تجزیه و تحلیل نتایج آن نیز براساس روش برودی در چهار مرحلة توصیف، تفسیر، هم جواری و مقایسه صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد؛ مبانی نظریه آموزش و پرورش آزاد مشتمل بر هفت مبنای اصلی ازجمله ارزشمندی فی نفسۀ دانش، تعلیم و تربیت عمومی، تربیت شهروند آزاد، همبستگی دانش و ذهن، وحدت در دانش و کثرت در واقعیت، تربیت عقلانیت، و تساوی در بهره گیری از فرصت هاست. نظریه آموزش و پرورش آزاد با آموزه های تعلیم و تربیت اسلامی دارای وجوه مشترکی از قبیل: تأکید بر عقلانیت، انتخاب و اراده فردی، ارزش ذاتی دانش و... است. اما این نظریه با آموزه های تعلیم و تربیت اسلامی دارای وجوه افتراقی از قبیل: توجه به دین به عنوان امری شخصی، فردمحوری، فروکاهش منابع کسب معرفت، نخبه گرایی، کثرت گرایی معرفت شناختی و کم توجهی به حرفه آموزی در آموزش و پرورش آزاد است.
نهجالبلاغه، 1376، ترجمة سيدجعفر شهيدي، تهران، علمي و فرهنگي.
اشرف، سيدعلي، 1377، «افقهاي جديد در تعليم و تربيت اسلامي (معرفي يک کتاب در يک مقاله)»، ترجمة بهرام محسنپور، حوزه و دانشگاه، ش 14، ص 58ـ96.
باقري، خسرو، 1386، نگاهي دوباره به تربيت اسلامي، تهران، مدرسه.
باقري، خسرو، 1387، درآمدي بر فلسفۀ تعليم و تربيت جمهوري اسلامي ايران، تهران، علمي و فرهنگي.
باقري، خسرو، 1388، نگاهي دوباره به تربيت اسلامي، تهران، مدرسه.
پيرحياتي، اشرف، 1379، تبيين تعليم و تربيت (اهداف، محتوا و روشها) از ديدگاه پيترز، با تأکيد بر مباني فلسفي آن، پاياننامه کارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه تربيت مدرس.
چهری، طیب، 1383، مقایسه تعلیم و تربیت لیبرال و تعلیم و تربیت نئولیبرال، پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
خالقی، رضا، 1379، تبیین و نقد نظام تربیتی لیبرال، پایاننامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه تربیت مدرس.
دلشادتهراني، مصطفي، 1393، سيري در تربيت اسلامي، تهران، دري.
ديسنا، فرخنده، 1388، بررسي و نقد تطبيقي حيات طيبه و آرمان شهر ليبراليسم و دلالتهاي آنها در تعليم و تربيت، پاياننامه كارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه الزهرا (س).
رشيدي، عليرضا و سيدمنصور مرعشي، 1391، «بررسي مقايسهاي اهداف غايي، اصول کلي، معيارهاي انتخاب مواد درسي و روشهاي تدريس در نظام تربيتي اسلام و ليبراليسم»، مطالعات معرفتي در دانشگاه اسلامي، سال شانزدهم، ش 3، ص 427ـ464.
زیباکلام، فاطمه و حمداله محمدي، 1396، از مکتب تربیتی لیبرالیسم تا نولیبرالیسم؛ نگاهی انتقادی، تهران، دانشگاه تهران.
زيباکلام، فاطمه، 1374، «بررسي برخي ديدگاههاي آموزش و پرورش آزاد يا سنتي»، روانشناسي و علوم تربيتي، دورة دوم، ش 7، ص 103ـ126.
زيباکلام، فاطمه، 1384، مکتب فلسفي ليبراليسم آموزشي و اسلام، تفرش، مجتمع آموزشي و پژوهشي تفرش.
كومبز، جرالد آر و لو روي بي دنيلز، 1388، پژوهش فلسفي: تحليل مفهومي، ترجمة خسرو باقري، تهران، سمت.
مباني نظري سند تحول بنيادين آموزش و پرورش جمهوري اسلامي ايران، 1390، تهران، وزارت آموزش و پرورش.
مرجاني، بهناز، 1384، «بررسي نظريههاي کار و تربيت با تأکيد بر مباني معرفتشناسي و تأثير آن بر آموزش حرفهاي»، دانشور، سال دوازدهم، ش 15، ص 76ـ88.
مصباح یزدی، محمدتقی،1374، «تبیین مفهوم مدیریت اسلامی»، تعاون، ش 48.
مطهري، مرتضي، 1374، سيري در سيره نبوي، تهران، صدرا.
ميرزامحمدي، محمدحسن و همكاران، 1387، «بررسي مباني ليبراليسم آموزشي با تأکيد بر دلالتهاي آن در اهداف، محتوا و روشهاي تعليم و تربيت»، انديشههاي نوين تربيتي، ش 17، ص 95ـ122.
ميرزامحمدي، محمدحسن ، 1391، نظريۀ آزادي و آموزش و پرورش آزاد، تهران، دانشگاه شاهد.
نقدي، اصغر، 1372، تعليم و تربيت از منظر علامه طباطبائي، پاياننامه کارشناسي ارشد، تهران، دانشگاه تربيت مدرس.
اليوت، توماس، 1381، دربارۀ فرهنگ، ترجمۀ حميد شاهرخ، تهران، مركز نشر دانشگاهي.
Haggerson, Nelson. L., 1991, "Philosophical inquiry: Implicative Criticism", in Forms of Curriculum Inquiry SUNY Series in Curriculum Issues and Inquiries, By Short, Edmund C. State University of New York Press.
Halstesd, Mark & Monico. J, 1996, Libral values and Libral Education, London, Flamer Press.
Hirst, P.H, 1974, "Philosophy and curriculum Planning", in R.Speters(ed), Knowledge and The curriculum. First Edition, London, Routledge and Kegan paul.
Hirst, Paul H., 1965, "Liberal Education and the Nature of Knowledge", in Archambault, R.D. (ed.), Philosophical Analysis and Education, London, Routledge.
Newman.J.H, 1973, The Idea of a University, University if Notre Dame.
Peters, R.S, 1967, Education as initiation, London, Evans.
Stefanl, Lorenz sorgner & Friedrich-Schiller, 2004, "Two Concepts of Liberal Education", Florianópolis, V. 3, N. 2, p. 107-119.
Zibakalam, Monfa.F, 1993, Liberal Education, its Classical and Development in Islamic and Modern Western Tradition, P.h. D Thesiss, Bradford University.
احمدی هدایت، حمید، احمدآبادی آرانی، نجمه.(1401) تبیین نظریه آموزش و پرورش آزاد و تطبیق آن با آموزههای تعلیم و تربیت اسلامی. فصلنامه معرفت، 31(4)، 75-84
حمید احمدی هدایت؛ نجمه احمدآبادی آرانی."تبیین نظریه آموزش و پرورش آزاد و تطبیق آن با آموزههای تعلیم و تربیت اسلامی". فصلنامه معرفت، 31، 4، 1401، 75-84
احمدی هدایت، حمید، احمدآبادی آرانی، نجمه.(1401) 'تبیین نظریه آموزش و پرورش آزاد و تطبیق آن با آموزههای تعلیم و تربیت اسلامی'، فصلنامه معرفت، 31(4), pp. 75-84