بازاندیشی نسبت مسئله ذهن ـ بدن در تقریر دکارت و فلسفة ذهن

سال سي‌ و يكم، شماره ششم، پياپي 297، شهريور 1401، ص 79ـ90

نوع مقاله: ترويجي

* محمدجواد میکائیلی/ کارشناس ارشد فلسفه مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)   mohammad mikaieli@gmail.com     
محمود نمازی اصفهاني / استادیار گروه فلسفه مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)    namazi@iki.ac.ir
دريافت: 09/02/1401                    پذيرش: 24/06/1401

چکيده
مسئله ذهن ـ بدن یکی از مهم‌ترین مسائلی است که همواره در طول تاریخ فلسفه مورد توجه محققان قرار داشته است. اما این مسئله همواره به شکلی واحد نبوده و با تقریرات مختلفی همراه بوده است. هدف از این مقاله بررسی تطبیقی دو تقریر قابل توجه این مسئله؛ یعنی تقریر دکارت و تقریر شایع در فلسفة ذهن به روش تحلیلی ـ تطبیقی است. بدین‌جهت نخست توضیحی اجمالی از مسئله ذهن ـ بدن ارائه کرده و سپس به فلسفه دکارت پرداخته و شاخصه‌های تقریر وی را در حد توان به تصویر کشیده‌ایم. سپس به ارزیابی تقریر شایع از این مسئله در فلسفة ذهن پرداخته‌ایم و هم‌زمان تا حد امکان بعضی از تفاوت‌های شاخص میان روش فلسفی دکارت و فلاسفه تحلیلی را برجسته ساخته‌ایم. در آخر به بررسی تطبیقی دو رویکرد و دو تقریر مورد بحث پرداخته و ضمن توضیح تفاوت‌های موجود میان آن دو، به تأثیراتی که این تفاوت‌ها در نحوة پاسخ به مسئله ذهن ـ بدن می‌گذارند، اشاره کرده‌ایم.
کلیدواژه‌ها: مسئلة ذهن ـ بدن، دکارت، فلسفة ذهن، علیت ذهنی، فیزیکالیسم.