Ma`rifat

مسئله تفاوت مراتب علم یا به‏ عبارتى، تفاوت ادراک کلى و جزئى نمونه ‏اى از اختلاف دیدگاه ملّاصدرا و فلاسفه پیش از ایشان و در رأس آنها ابن‏ سینا، نسبت به مسئله مهم «علم» است. حکماى پیش از ملّاصدرا با توجه به نظرشان نسبت به ماهیت علم، که آن را عبارت از کیف نفسانى مى ‏دانند، یک نوع برداشتى از تفاوت ادراک کلى و ادراک جزئى دارند و در مقابل، ملّاصدرا با توجه به مبانى فلسفى از دیدگاه خاصى که نسبت به ماهیت علم دارد، برداشتى دیگر از تفاوت مراتب ادراک دارد.  در این نوشتار با روش توصیفى ـ تحلیلى به بررسى اجمالى دیدگاه ملّاصدرا و حکماى پیش از ایشان نسبت به فرایند ادراک و مبانى ایشان در این مسئله، به این نتیجه رسیدیم که فلاسفه قبل از ملّاصدرا، بخصوص ابن‏ سینا قایلند به اینکه جزئى در اثر «تجرید» به کلى تبدیل مى‏ شود، درحالى ‏که ملّاصدرا معتقد است که جزئى در اثر «تعالى» به کلى تبدیل مى‏ شود. البته مبانى و دلایل ملّاصدرا در مسئله یگانه است.