Pages:
39-47
Receive Date: 2025/03/16
Accept Date: 2025/03/16
Abstract:
Abstract
The human sciences are the software of all civilizations. The existing human sciences are appropriate to the cultural and ideological context of the Western world. Despite the logical need
of modern Islamic civilization for the Islamization of human sciences, some still doubt the possibility of the Islamic human sciences. Thus, it is necessary to identify, analyze and evaluate the theoretical challenges to the Islamization of human sciences. Based on the views of the prominent philosopher of the Islamic world, Allameh Misbah Yazdi and using the descriptive-analytical method and critical
approach, this research tries to examine the axiological challenges to "the possibility of the Islamic human sciences ". The most important axiological challenges to the possibility of the Islamic human sciences is unrealism in the analysis of values and, accordingly, the separation of knowledge and value. Ayatullah Misbah Yazdi solved the problem of the relationship between knowledge and value by explaining the foundations necessary for the Islamization of human sciences, including the axiological foundations. Moreover, by proving the realism in moral values and refuting the opposite point of view, he removed this obstacle from the way of the Islamic human sciences.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی چالشهای ارزششناختی «امکان علوم انسانی اسلامی» براساس دیدگاه آیتالله مصباح یزدی
Abstract:
علوم انسانی نرم افزار هر تمدنی است. علوم انسانی موجود متناسب با بافت فرهنگی و ایدئولوژی جهان غرب است. علی رغم نیاز منطقی تمدن نوین اسلامی به اسلامی سازی علوم انسانی، برخی همچنان در امکان علوم انسانی اسلامی تشکیک می کنند. بدین سان لازم است چالش های نظری اسلامی سازی علوم انسانی را شناسایی، تحلیل و ارزیابی کرد. پژوهش حاضر با محوریت دیدگاه های فیلسوف برجستهی جهان اسلام، علامه مصباح یزدی درصدد است با روش توصیفی ـ تحلیلی و با رویکرد انتقادی به بررسی چالش های ارزش شناختی «امکان علوم انسانی اسلامی» بپردازد. مهم ترین چالش های ارزش شناختی امکان «علوم انسانی اسلامی» مسئلهی غیرواقع گرایی در تحلیل ارزش ها و به تبع آن، تفکیک دانش از ارزش است. آیت الله مصباح یزدی با تبیین مبانی لازم جهت اسلامی سازی علوم انسانی، ازجمله مبانی ارزش شناختی، و نیز با اثبات واقع گرایی در ارزش های اخلاقی و ابطال دیدگاه مقابل، به حل مسئلهی رابطهی دانش و ارزش پرداخته و این مانع را از سر راه امکان علوم انسانی اسلامی برداشته است.
References:
- خسروپناه، عبدالحسین، 1396، «علوم انسانی؛ چیستی ساحتها و فرایندهای تحول در آن»، در: مجموعة مقالات سومین کنگرة بینالمللی علوم انسانی اسلامی، تهران، آفتاب توسعه.
- دبیرخانة همایش، 1389، جستارهایی در مبانی فلسفی علوم انسانی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- رجبي، محمود، 1390، «امکان علم ديني»، معرفت فرهنگي اجتماعي، سال سوم، ش 8، ص 5ـ29.
- سروش، عبدالکريم، 1358، دانش و ارزش، چ دوم، تهران، سيستمافرم.
- سوزنچی حسین، 1389الف، «امکان علم ديني: بحثي در چالشهاي فلسفي اسلاميسازي علوم انساني»، معرفت فرهنگی اجتماعی، ش 4، ص 31ـ60.
- ـــــ ، 1389ب، معنا امکان و راهکارهای تحقق علم دینی، تهران، پژوهشکدة مطالعات اجتماعی و فرهنگی.
- شریفی، احمدحسین، 1393، مبانی علوم انسانی اسلامی، تهران، آفتاب توسعه.
- شريفي، احمدحسين و محمدعلي محيطي اردکان، 1397، «روششناسي آيتالله مصباح يزدي در پاسخ به شبهات اعتقادي»، عيار پژوهش در علوم انساني، سال نهم، ش 2، ص 5ـ19.
- صدر، سيدمحمدباقر، 1424ق، اقتصادنا، قم، موسوعة الشهيد الصدر.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1407ق، الکافي، چ چهارم، تهران، دار الکتب الاسلاميه.
- مجلسي، محمدباقر، 1403ق، بحارالانوار، چ دوم، بيروت، دار احياء التراث العربي.
- مصباح يزدي محمدتقي، 1386، آموزش فلسفه، چ هفتم، تهران، اميركبير.
- ـــــ ، 1370، دروس فلسفة اخلاق، چ دوم، تهران، اطلاعات.
- ـــــ ، 1378، «رابطة ایدئولوژی و فرهنگ اسلامی با علوم انسانی»، در: مجموعة مقالات وحدت حوزة و دانشگاه و بومی و اسلامی کردن علوم انسانی.
- ـــــ ، 1384، نقد و بررسي مکاتب اخلاقي، تحقيق احمدحسين شريفي، قم، مؤسسۀ آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1393، فلسفة اخلاق، تحقيق و نگارش احمدحسین شریفی، چ دوم، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- ـــــ ، 1394، فلسفة اخلاق، نگارش احمدحسين شريفي، چ سوم، قم، مؤسسۀ آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1395، رابطة علم و دين، چ سوم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- مصباح، مجتبي، 1382، بنياد اخلاق، قم، مؤسسۀ آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- ـــــ ، 1391، «تأثیر ارزشها در علوم انسانی»، در: مجموعة مقالات همایش مبانی فلسفی علوم انسانی، قم، مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- ـــــ ، 1396، فلسفة اخلاق، قم، مؤسسۀ آموزشي و پژوهشي امام خميني.
- مطهري، مرتضي، 1370، فطرت، تهران، صدرا.
- ـــــ ، 1378، «هدف زندگي»، در: تکامل اجتماعي انسان، تهران، صدرا.
- ميرسپاه، اکبر، 1372، «انقلاب فرهنگي و اسلاميسازي رشتههاي علمي»، نور علم، ش 52و53، ص 305ـ320.
-
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Hoseini, Seyed hosein, Mohiti Ardakan, Mohammad Ali.(2025) Investigating the Axiological Challenges to "the Possibility of the Islamic Human Sciences" Based on Ayatullah Misbah Yazdi's Point of View. Marifat, 31(10), 39-47
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Seyed hosein Hoseini; Mohammad Ali Mohiti Ardakan."Investigating the Axiological Challenges to "the Possibility of the Islamic Human Sciences" Based on Ayatullah Misbah Yazdi's Point of View". Marifat, 31, 10, 2025, 39-47
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Hoseini, S, Mohiti Ardakan, M.(2025) 'Investigating the Axiological Challenges to "the Possibility of the Islamic Human Sciences" Based on Ayatullah Misbah Yazdi's Point of View', Marifat, 31(10), pp. 39-47
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Hoseini, S, Mohiti Ardakan, M. Investigating the Axiological Challenges to "the Possibility of the Islamic Human Sciences" Based on Ayatullah Misbah Yazdi's Point of View. Marifat, 2025; 31(10): 39-47