Pages:
33-44
Receive Date: 2025/11/21
Accept Date: 2025/11/21
Abstract:
Given the historical importance of education, Islamic sources, including the Quran, narrations and the works of scholars, have had extensive discussions on this vital matter, offering numerous recommendations to educators regarding social education. However, as 'social education' itself is rather a new term, the available data in the written Islamic heritage have not been stated using this term. Therefore, using the descriptive-analytical method, this article attempts to utilize the capacities in Letter 31 of Nahj al-Balagha—which narrates Islam's perspective on social education through the words of Amir al-Mu'minin Ali (AS)—to express the dimensions of social education and point out its Quranic evidence. The findings indicate that in Letter 31 of Nahj al-Balagha, issues pertaining to the social education of children are explained across five dimensions: social cognition, social responsibility, social justice, benevolence and construction, and the regulation of social relations and rules.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تحلیل ابعاد تربیت اجتماعی کودک بر اساس قرآن و نامه 31 نهج البلاغه
Abstract:
بنا بر اهمیت تربیت در طول تاریخ، منابع اسلامی اعم از قرآن، روایات و آثار اندیشمندان مباحث گستردهای را به این مهم اختصاص دادهاند و در مباحث مربوط به تربیت اجتماعی توصیههای متعددی به مربیان داشتهاند، اما با توجه به اینکه اصطلاح تربیت اجتماعی قدمت چندانی ندارد در تراث مکتوب اسلامی، دادههای موجود در این قالب بیان نشدهاند. ازاینرو در این نوشتار سعی شده که با بهرهگیری از ظرفیتهای موجود در نامه ۳۱ نهج البلاغه که دیدگاه اسلام نسبت به تربیت اجتماعی را به بیان امیرالمؤمنین علی روایت میکند، ابعاد تربیت اجتماعی با روش توصیفی ـ تحلیلی بیان گردد و به مستندات قرآنی آن اشاره شود. یافتهها بیانگر آن است که در نامه 31 نهج البلاغه، مسائل ناظر به تربیت اجتماعی کودک در پنج بعد معرفت اجتماعی، مسئولیت اجتماعی، عدالت اجتماعی، احسان وسازندگی و تنظیم روابط و مقررات اجتماعی، تبیین شده است.
References:
- قرآن کریم، ترجمة ناصر مکارم شیرازی.
- نهج البلاغه (1390). ترجمة علی شیروانی. قم: معارف.
- ابن ابیالحدید، عبدالحمید بن هبۀالله (1404ق). شرح نهج البلاغه. ترجمۀ غلامرضا لایقی. تهران: کتاب نیستان.
- ابن ابیجمهور احسائی، محمد بن زینالدین (1405ق). عوالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه. تصحیح مجتبی عراقی. قم: سیدالشهداء.
- ابنشعبه حرانی، حسن بن علی (1404ق). تحف العقول. تصحیح علیاکبر غفاری. چ دوم. قم: جامعۀ مدرسین.
- ابنفارس، احمد بن زکریا (1404ق). معجم مقاییس اللغۀ. تصحیح عبدالسلام محمد هارون. قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
- ابنمنظور، محمد بن مکرم (1414ق). لسان العرب. چ سوم. بیروت: دار صادر
- اسماعیلیفر، سمیه (1390). روشهای تربیت اجتماعی از دیدگاه نهج البلاغه. پایاننامه کارشناسی ارشد. قم: دانشکده علوم حدیث.
- افخمی اردکانی، محمدعلی (1386). تبیین مبانی و اصول تربیت اجتماعی در نهج البلاغه. تربیت اسلامی، 4(2)، 7ـ39.
- امیری، دادمحمد (1392). نقش محیط در تربیت از منظر قرآن کریم. سفیر نور، 26و28، 129ـ152.
- انارینژاد، عباس (1386). تربیت اجتماعی از منظر نهج البلاغه. تربیت اسلامی، 4 (2)، 163ـ192.
- بهرام، احمدعلی (1392). بررسی تربیت مدنی از دیدگاه امام علی با تأکید بر نهج البلاغه. پژوهشی در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 18(21)، 69ـ91.
- تستری، سهل بن عبدالله (1423ق). تفسیر التستری. تحقیق عیون سود و محمد باسل. بیروت: دارالکتب العلمیه.
- جوادی آملی، عبدالله (1386). تفسیر تسنیم. تحقیق علی اسلامی. چ ششم. قم: اسراء.
- جوادی آملی، عبدالله (1389). جامعه در قرآن. تحقیق و تنظیم مصطفی خلیلی. چ سوم. قم: اسراء.
- حاجی دهآبادی، محمدعلی (1377). درآمدی به نظام تربیتی اسلام. تهران: دفتر تحقیقات و تدوین متون درسی.
- حسنزاده، صالح (1392). عوامل تحکیم خانواده در فرهنگ اسلامی. پژوهشنامه معارف قرآنی، 15، 45ـ68.
- حیدری، مسعود (1391). روشهای تربیت اجتماعی کودک بر اساس قرآن و نهج البلاغه، 6 (9)، 1ـ18.
- خیری، حسن (1393). مبانی نظام اجتماعی اسلام. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). مفردات الفاظ القرآن. بیروت: دارالقلم.
- رشیدرضا، محمدرضا (1414ق). تفسیر المنار. بیروت: دارالمعرفه.
- رضایی، مهدیه (1393). قرآن و تربیت اجتماعی کودک. قم: پژوهشهای تفسیر و علوم قرآن.
- زارع، سعیده (1397). روشهای تربیت اجتماعی کودکان و نوجوانان بر اساس قرآن و نهج البلاغه. تهران: ندای کارآفرین.
- زینلی، فاطمه (1398). نقش احسان در زندگی مادی و معنوی انسان براساس آموزههای قرآنی. پایاننامه کارشناسی ارشد الهیات (گرایش علوم قرآن و حدیث). آران و بیدگل: دانشگاه پیام نور.
- ساجدی، ابوالفضل و کوشا، غلامحیدر (1394). تربیت اجتماعی در خانواده و شاخص های آن. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- شکری، سمیه (1399). اصول تربیت اجتماعی در قرآن با محوریت تفسیر تسنیم. پایاننامه سطح 3. ارومیه: مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن الزهرا.
- صنعانی، عبدالرزاق بن همام (1412ق). تفسیر القرآن العزیز. بیروت: دارالمعرفه.
- طباطبائی، سیدمحمدحسین (1374). تفسیر المیزان. ترجمۀ سیدمحمدباقر موسوی همدانی. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
- طبرسی، علی بن حسن (1385ق). مشکاة الانوار فی غرر الأخبار. چ دوم. نجف: المکتبة الحیدریه.
- طبری، محمد بن جریر (1411ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفه.
- طوسی، نصیرالدین (1391). اخلاق ناصری. تصحیح مجتبی مینوی و علیرضا حیدری. چ هفتم. تهران: خوارزمی.
- عیاشی، محمد بن مسعود (1380ق). تفسیر عیاشی. تحقیق سیدهاشم رسولی. تهران: مکتبۀ العلمیۀ الاسلامیه.
- قرائتی، محسن (1388). تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
- قمی، علی بن ابراهیم (1404ق). تفسیر القمی. تصحیح طیب موسوی جزائری. چ سوم. قم: دارالکتاب.
- کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الاصول من الکافی. تصحیح علیاکبر غفاری و محمد آخوندی. چ چهارم. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
- کوفی اهوازی، حسین بن سعید (1402ق). الزهد. تصحیح غلامرضا عرفانیان یزدی. چ دوم. قم: المطبعة العلمیه.
- مجلسی، محمدباقر (1378). حلیة المتقین. تصحیح مهدی معینیان. چ چهارم. تهران: باقرالعلوم.
- مصباح یزدی، محمدتقی (1391ب). بزرگترین فریضه. تحقیق و نگارش قاسم شباننیا. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مصباح یزدی، محمدتقی (1391الف). اخلاق در قرآن. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- مطهری، مرتضی (1380). مقدمهای بر جهانبینی اسلامی. چ چهاردهم. تهران: صدرا.
- مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1371). تفسیر نمونه. چ دهم. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
- مکارم شیرازی، ناصر (1390). پیام امام امیرالمؤمنین. چ سوم. قم: امام علی ابن ابیطالب.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
hoddeini kashani, fafemeh marzeieh, shaghafi, nafisise.(2025) An Analysis of the Dimensions of Child's Social Education Based on the Quran and Letter 31 of Nahj al-Balagha. Marifat, 34(3), 33-44 https://doi.org/10.22034/marifat.2024.5000361
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
fafemeh marzeieh hoddeini kashani; nafisise shaghafi."An Analysis of the Dimensions of Child's Social Education Based on the Quran and Letter 31 of Nahj al-Balagha". Marifat, 34, 3, 2025, 33-44
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
hoddeini kashani, F, shaghafi, N.(2025) 'An Analysis of the Dimensions of Child's Social Education Based on the Quran and Letter 31 of Nahj al-Balagha', Marifat, 34(3), pp. 33-44
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
hoddeini kashani, F, shaghafi, N. An Analysis of the Dimensions of Child's Social Education Based on the Quran and Letter 31 of Nahj al-Balagha. Marifat, 2025; 34(3): 33-44