Marifat, Volume 32, Issue 9, No 312, Year 2024 , Pages 21-30
A Critical Analysis of Philosophy Education for Children in Iran
Writers:
✍️ Mozhgan Gheisari ramezanian
/ Ph.D. student of Philosophy of Islamic Education, Payam Noor University / mj.qeisari@gmail.com
/ Ph.D. student of Philosophy of Islamic Education, Payam Noor University / mj.qeisari@gmail.comMarjan MasoomiFard / Associate Professor, Department of Educational Sciences, Payam Noor University, Tehran
Sadegh Rezaei / Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Amin University / sadeghrr@chmail.ir
Mahdi Mahmuodi / Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Payam Noor University
Abstract:
The designers of philosophy for children and many other thinkers in this field are of the opinion that philosophy for children is a program to increase critical and creative thinking skills in understanding philosophical issues among children. This program aims to teach children how to ask and philosophize. Using the descriptive and analytical method, this research analyzes and criticizes philosophy for children and examines why and how it is used in Iran's educational system. To reach the answer of each of the research questions, a method should be used according to the requirements of each question and answer. The method used in this research to answer the first question (investigating the basics of philosophy education for children) and the second question (investigating the criticisms of philosophy education for children) is a descriptive method. In fact, we have described philosophy education for children first. Then, in response to the third question, why and how to use philosophy education for children in Iran's educational system, we have used the analytical method. In this way, we have analyzed the implications of philosophy education for children in Iran's educational system. The sources that are used in this research are the works of Lippman, which are considered as primary sources, and the works and researches of others, more than 20 articles in this field, which are considered as secondary sources.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :واکاوی تحلیلی انتقادی آموزش فلسفه برای کودکان در ایران
Abstract:
طراحان برنامۀ آموزش فلسفه به کودکان و بسیاری دیگر از اندیشمندان این عرصه، بر این عقیده‌اند که فلسفه برای کودکان برنامه‌ای برای افزایش مهارت تفکر نقاد و خلاق در درک مسائل فلسفی نزد کودکان است. این برنامه در پی‌ِ جریانی است که پرسیدن و به‌عبارتی فلسفیدن را به کودکان آموزش دهد. هدف پژوهش حاضر تحلیل و نقد آموزش فلسفه برای کودکان و بررسی چرایی و چگونگی کاربرد آن در نظام آموزشی ایران با استفاده از دو روش توصیفی و تحلیلی است. برای رسیدن به پاسخ هرکدام از پرسش‌های پژوهش باید روشی متناسب با اقتضائات هر پرسش و پاسخ را به‌کار گرفت. ازاین‌رو در این مطالعه روش‌های توصیفی ـ تحلیلی به‌کار گرفته شده‌اند. روشی که در این پژوهش برای پاسخ‌گویی به پرسش اول، بررسی مبانی آموزش فلسفه برای کودکان و پرسش دوم، بررسی انتقادهای وارد بر آموزش فلسفه برای کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد، روش توصیفی است. درواقع ابتدا آموزش فلسفه برای کودکان را توصیف کرده‌ایم. سپس در پاسخ به سؤال سوم چرایی و چگونگی کاربرد آموزش فلسفه برای کودکان در نظام آموزشی ایران از روش تحلیلی بهره گرفته‌ایم. بدین‌صورت که دلالت‌های آموزش فلسفه برای کودکان را در نظام آموزشی ایران تحلیل کرده‌ایم. منابعی که در این پژوهش مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از آثار لیپمن که منابع اولیه محسوب می‌شود و آثار و پژوهش‌های دیگران، بالغ بر ۲۰ مقاله در این زمینه که منابع ثانویه به‌شمار می‌آیند.
- اصل‌مرز، ف، ۱۳۹۸، «طراحی و آزمون برنامۀ آموزش فلسفه برای والدین و اثربخشی آن با برنامۀ آموزش فلسفه برای کودکان در جهت گیری هدفی دانش‌آموزان دختر پایۀ ششم ابتدایی»، علوم روانشناختی، ش ۱۸ (۸۳)، ص ۲۱۴۹ـ۲۱۶۱.
- بدری گرگری، رح و ز واحدی، ۱۳۹۴، «تأثیر اجرای برنامة فلسفه برای کودکان بر رشد هوش اخلاقی دانش‌آموزان دختر»، تفکر کودک، ش ۶(۱)، ص 1ـ17.
- بنی سی، پ و م میرزایی، ۱۳۹۶، «نقش آموزش فلسفه به کودک در یادگیری»، در: دومین همایش بین‌المللی و چهارمین همایش ملی پژوهش‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران، تهران، دانشگاه تهران.
- بیرونی، ابوریحان، 440ق، التفهیم لِأَوائلِ صناعة التَّنجیم، تصحیح جلال همایی، تهران، هما.
- جلیلیان، س و همکاران، ۱۳۹۶، «اثربخشی برنامۀ آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش توانایی حل مسأله و قضاوت اخلاقی در دانش‌آموزان»، پژوهش‌های تربیتی، ش ۳ (۳۲)، ص 80ـ101.
- خلعت‌بری، ح و ز آقاجعفری، 1393، «ارزیابی اهداف برنامه آموزش فلسفه برای کودکان از دیدگاه تفکر در اندیشۀ اسلامی»، فلسفه و کودک، ش ۵و۶، ص 45ـ70.
- دره‌زرشکی، ن و همکاران، 1396، «اثربخشی آموزش فلسفه به شیوه حلقه کندوکاو بر تفکر انتقادی در دانش‌آموزان دوره ابتدایی»، روانشناسی شناختی، ش 5 (2)، ص 61ـ70.
- سایت آموزش خلاق از راه ادبیات کودکان، ۷ مهر ۱۳۹۵، koodaki.org/content
- ستاری، ع، 1391، «بررسی و نقد برنامه فلسفه برای کودکان از منظر حکمت متعالیه»، تفکر و کودک، ش ۳ (۲)، ص 1ـ26.
- سیدکلان، م و ز وقار، 1398، «ارزیابی و نقد تربیتی برنامه فلسفه برای کودکان از منظر تربیت اسلامی (پژوهشی مبتنی بر کاوشگری فلسفی انتقادی)»، پویش در آموزش علوم انسانی دانشگاه فرهنگیان، ش ۵ (۱۷)، ص 54ـ70.
- شریفی اسدی، محمدعلی، 1387، «نگاهی به آموزش فلسفه برای کودکان در ایران و چالش‌های فراروی آن»، معارف عقلی، ش 10.
- شیخ‌الاسلامی، ع، 1395، «تأثیر آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی بر خودنظم‌دهی دانش‌آموزان پایۀ اول دورة متوسطۀ دوم»، پژوهش در نظام‌های آموزشی، ش 10(35)، ص 149ـ162.
- شیرزادی، م و همکاران، 1400، «اثربخشی آموزش فلسفه برای کودکان بر هنجارگریزی و درگیری تحصیلی دانش‌آموزان پسر پایه ششم ابتدایی شهر بروجن»، علوم روانشناختی، ش ۲۰(۹۸)، ص 295ـ304.
- صمدی، پ و همکاران، 1390، «بررسی تطبیقی برنامه درسی فلسفه در پایه سوم دبیرستان و پیش‌دانشگاهی با برنامه‌آموزی فلسفه برای کودکان در پایه 11 و 12»، تعلیم و تربیت، ش ۲(۱۲)، ص 57ـ82.
- فتحی‌آذر، ا و همکاران، 1392، «اثربخشی آموزش راهبردی تفکر بر تفکر انتقادی دانش‌آموزان»، پژوهش‌های نوین روانشناختی روانشناسی، ش 8 (۲۹)، ص 195ـ216.
- فلاح مهنه، ت و همکاران، 1397، «تأثیر رویکرد محتوایی آموزش فلسفه برای کودکان بر باورهای فراشناختی و تفکر انتقادی دانش‌آموزان ابتدایی»، پژوهش در نظام‌های آموزشی، ش ۱۲ (۴۲)، ص 157ـ172.
- فیاض، ا و ص الماسی حسینی، 1397، «تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر بهبود مهارت‌های اجتماعی و عزت نفس در دانش‌آموزان ابتدایی»، در: کنفرانس ملی دستاوردهای نوین جهان در تعلیم و تربیت، روانشناسی، حقوق و مطالعات فرهنگی اجتماعی، زرقان، دانشگاه آزاد اسلامی.
- فیشر، ر، 1397، آموزش تفکر به کودکان، ترجمة افسانه نجاریان و مسعود صفایی مقدم، تهران، رسش.
- فیشر، ر، 1389، آموزش تفکر، ترجمة فروغ کیان‌زاده، تهران، رسش.
- قائدی، ی،1386، «بررسی بنیادهای نظری برنامة درسی فلسفه برای کودکان از دیدگاه فیلسوفان عقل‌گرا»، مطالعات برنامه درسی، ش ۷(۲)، ص 61ـ95.
- ماهروزاده، طیبه، 1391، «آموزش فلسفه به کودکان و جایگاه تفکر انتقادی»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت، ش ۲(۲۷)، ص 79ـ103.
- محمودی، سیروس، 1398، «فراتحلیل اثربخشی اجرای برنامه فلسفه برای کودکان بر مهارت‌های فکری دانش‌آموزان»، تفکر و کودک، ش ۱۰(۲)، ص 201ـ221.
- ملکی، حسن، 1384، تعلیم و تربیت اسلامی (با رویکرد کلان‌نگر)، تهران، عابد.
- ناجی، سعید، 1398، کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان، گفت‌وگو با پیشگامان انقلابی نو در تعلیم و تربیت، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی مطالعات فرهنگی.
- نویدیان، انور و همکاران، 1398، «تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان با استفاده از داستان‌های بومی در رشد اخلاقی دانش‌آموزان ابتدایی»، تدریس‌پژوهی، ش ۷(۳)، ص ۵۴ـ۶۹.
- Cam, p. 2016, "A philosophical approach to moral education", Journal of Philosophy in Schools, N. 3, p. 5-15.
- Drexler, J., 2015, Philosophy for General Education: Teaching Introductory Environmental Ethics for Non-Majors, Teaching Philosophy.
- Hunt, J. W., & Spray, E., 2015, Sweet cupcakes for all: a teaching philosophy to enhance student engagement and success in an enabling linguistics course.
- Lipman, P., 2004, High stakes education: Inequality, globalization, and urban school reform, Psychology Press.
- Murris, K, 2016, "The Philosophy for Children curriculum: Resisting ‘teacher proof’texts and the formation of the ideal philosopher child", Studies in Philosophy and Education, N. 35, p. 63-78.
- Trickey, S., & Topping, K. J., 2004, "Philosophy for children: A systematic review", Research Papers in Education, N. 19(3), p. 365-380.
- Zulkifli, H., & Hashim, R., 2020, "Philosophy for children (P4C) in improving critical thinking in a secondary moral education class", International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, N. 19(2), p. 29-45.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Gheisari ramezanian, Mozhgan, MasoomiFard, Marjan, Rezaei, Sadegh, Mahmuodi, Mahdi.(2024) A Critical Analysis of Philosophy Education for Children in Iran. Marifat, 32(9), 21-30 https://doi.org/10.22034/marifat.2023.2021625
Mozhgan Gheisari ramezanian; Marjan MasoomiFard; Sadegh Rezaei; Mahdi Mahmuodi."A Critical Analysis of Philosophy Education for Children in Iran". Marifat, 32, 9, 2024, 21-30
Gheisari ramezanian, M, MasoomiFard, M, Rezaei, S, Mahmuodi, M.(2024) 'A Critical Analysis of Philosophy Education for Children in Iran', Marifat, 32(9), pp. 21-30
