Pages:
21-34
Receive Date: 2025/03/13
Accept Date: 2025/03/13
Abstract:
Education is of particular importance in childhood. It shapes the personality of individuals and conveys concepts in an appropriate and correct manner. One of the most effective ways of educating children and adolescents is the use of the aesthetic and artistic method. Given the undeniable role of stories in conveying concepts, literature and art can be the best means of reflecting concepts in general, and Islamic concepts in particular. Emphasizing on the role of stories in the Holy Quran, the present study aims to investigate the role of this educational dimension in promoting the obligatory prayer. To achieve this goal, the descriptive-analytical method was used. The findings of the study indicated that the aesthetic and artistic aspect can play an important role in transmitting Islamic teachings and promoting and developing the culture of prayer. It can lead to deeper learning if the following requirements are met: attention to and utilization of religious elements (beliefs as the cognitive and insight aspect, internal states as the emotional and emotional aspect, internal commitment as the decision-making aspect, will, choice, and action) and educational elements. In transmitting religious concepts and religious education the key and influential characteristics and components in the stages of growth (introduction, discipline, puberty and the peak of puberty, moderation and elevation) and the correct and methodical transition from childhood to adulthood must be considered. Besides, rationality, desirability, humanity, and agency should be cultivated at each stage of growth.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسی نقش ساحت زیباییشناختی و هنری در تربیت عبادی (بهویژه فریضه نماز) از منظر قرآنکریم
Abstract:
تربیت در دوران کودکی به لحاظ شکلگیری شخصیت افراد از اهمیت ویژهای برخوردار است، و انتقال مفاهیم به شیوه مناسب و صحیح اهمیت آن را دو چندان میکند. یکی از مؤثرترین پیامرسانها به کودکان و نوجوانان استفاده از روش زیباییشناختی و هنری است. با توجه به نقش انکارناپذیر قصه در انتقال مفاهیم، ادبیات و هنر میتواند بهترین وسیله برای انعکاس مفاهیم به طور اعم و مفاهیم اسلامی به طور اخص باشد.
تحقیق پیشرو با هدف بررسی نقش این ساحت تربیتی در ترویج فریضه نماز با تأکید بر نقش قصه و داستان در قرآن کریم صورت پذیرفته است. برای دستیابی به این هدف، فراخور موضوع از روش توصیفی ـ تحلیلی استفاده شد. یافتههای تحقیق حاکی از آن بود که ساحت زیباییشناسی و هنری قادر است در انتقال آموزههای اسلامی و ترویج و توسعه فرهنگ نماز نقش مهمی ایفا کند و موجب یادگیری عمیقتر شود که البته نیازمند پشتوانه و پیشزمینههایی ازجمله، توجه و بهرهگیری از عناصر دینی (اعتقادات به عنوان وجه شناختی و بینشی، حالات درونی به عنوان وجه عاطفی و هیجانی، التزام درونی وجه تصمیمگیری، اراده و انتخاب و در نهایت عمل) و عناصر تربیتی است. در انتقال مفاهیم دینی و تربیت دینی ضمن توجه به ویژگیها و مؤلفههای کلیدی و تأثیرگذار در مراحل رشد (تمهید، تادیب، بلوغ و اوج بلوغ، اعتدال و اعتلا) و گذار صحیح و روشمند از کودکی به بزرگسالی، در هر مرحله از مراحل رشد، عقلانیت، مطلوبیت، انسانیت و عاملیت میبایست مورد پرورش قرار گیرد.
References:
- اسکندری، حسین (1386). آموزش دینی و رسانه. تهران: کمک آموزشی آموزش و پرورش.
- امینخندقی، مقصود (1392). طرح ملی ارزشیابی کتاب هدیههای آسمان دوره ابتدایی در آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران آموزش. تهران: سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی کشور.
- امینی، ابراهیم (1379). اسلام و تعلیم و تربیت. تهران: انجمن اولیا و مربیان.
- باقری، خسرو (1378). چهره به چهره. پژوهشنامه ادبیات کودک، 18، 26ـ42.
- باقری، خسرو (1379). تربیت دینی در برابر چالش قرن 21. تربیت اسلامی، 3، 14-36.
- باقری، خسرو (1382). نگاهی دوباره به تعلیم و تربیت اسلامی. تهران: مدرسه.
- باهنر، ناصر (1378). آموزش مفاهیم دینی همگام با روانشناسی رشد. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
- بیانات رهبر معظم انقلاب، در: khamenie.ir
- پروینی، خلیل (1379). تحلیل ادبی و هنری داستانهای قرآنی. تهران: فرهنگ گستر.
- پورحسینی، محمد (1391). تبیین دیدگاه دیویی در خصوص هنر و زیباییشناختی و نقد دلالتهای آن برای فرایند یادگیری با تأکید بر آرای زیباییشناختی ابوحیان توحیدی. پایاننامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
- پورخالقی چترودی، مهدخت (1371). فرهنگ قصههای پیامبران. مشهد: آستان قدسرضوی.
- تقیپور، مریم (1402). تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی با ابزار هنری. تهران: آوای چلچله.
- جلائی، حسین (1399). روشهای تربیت عبادی فرزندان در سیره معصومین. تحقیقات جدید در علوم انسانی، 36، 291-304.
- حافظی، علیرضا (1380). بحث میماند برای جلسه بعد. در: مجموعه گزیده مقالات همایش بررسی داستانهای دینی. به کوشش شهرام اقبالزاده. تهران: دفتر ادبیات داستانی.
- حسینی ژرفا، ابوالقاسم (1377). مبانی هنری قصههای قرآن. قم: مرکز پژوهشهای اسلامی صدا و سیما.
- حسینی محدثی، ابوالقاسم (1381). مبانی هنری قصههای قرآن. گلستان قرآن، 127، 30ـ35.
- حموی جوینی، ابراهیم (1379). مسند الإمام الرضا. ترجمة عزیزالله عطاردی. تهران: صدر.
- حیدری، ناهید (1400). تبیین تحلیلی تربیت عبادی کودک بر اساس اندیشه ابنسینا. تربیت اسلامی. 36، 93ـ111.
- داووی، حمید (1400). اصول تربیت عبادی با تأکید بر قرآن و رویات. مطالعات فقه تربیتی. 36، 37ـ61.
- رضایی اصفهانی، محمدعلی و نجفی، علی (1395). تربیت عبادی از منظر قرآن کریم. قرآن و علم. 14، 53-86.
- سلیقهدار، سکینه (1399). نقش قصه و تأثیر آن در یادگیری. رشد آموزش و زبان ادبیات فارسی، 1(34)، 13ـ15.
- سلیمانی، محمدرضا و دیگران (1395). تحلیل محتوای مؤلفههای دینی در مجلات کودک و نوجوان. تربیت اسلامی. 11 (23)، 7ـ19.
- سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (1390). تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی.
- شجاعپوریان، ولیالله (1392). تأملی در شاخصههای قصه در قرآن. ادب عربی، 2، 113ـ133.
- شرفی، محمدرضا (1386). پرورش حس مذهبی در کودکان و نوجوانان. در: ansarimoshaver.bloghfa.com
- شکراللهی، مهدی (1390). تربیت عبادی کودکان. اسلام و پژوهشهای تربیتی، 5، 105-132.
- شکراللهی، مهدی (1396). تربیت عبادی کودکان در اسلام. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- عسکری، محمد (1379). بررسی نگرش و راههای جذب دانشآموزان دوره راهنمایی و متوسطه استان همدان نسبت به طرح اقامه نماز. نیایش، 2 (1)، 33ـ49.
- فرضیشوب، منیره (1393). اصول مخاطبشناسی از دیدگاه امام علی در نهج البلاغه. سراج منیر. 5 (16)، ص 67ـ86.
- کریمی، عبدالعظیم (1383). نکتههای روانشناختی در تربیت دینی فرزندان (نماز و خانواده). تهران: ستاد اقامۀ نماز و احیای زکات.
- کاظمی، حمیدرضا (1393). برنامه درسی و تربیت اخلاقی. قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- گات بریس، مک آیورلوپس دومینیک (1391). دانشنامه زیباییشناسی. ترجمة شیده احمدزاده و مسعود قاسمیان. تهران: فرهنگستان.
- محمدی، ریشهری، محمد (1433). میزان الحکمه. ترجمة حمیدرضا شیخی. قم: دارالحدیث.
- مرویان حسینی، محمود (1384). اهداف تربیتی در قصههای قرآن، پژوهشهای قرآنی. 41، 200ـ221.
- مطهری، مرتضی (1392). فلسفه اخلاق. تهران: صدرا.
- معین، محمد (1378). فرهنگ معین. چ چهاردهم. تهران: امیرکبیر.
- مکارم شیرازى، ناصر و دیگران (1374). تفسیر نمونه. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
- ملبولی، محمدتقی (1376). تحلیلی نو از قصص قرآن. تهران: امیرکبیر.
- ملکی، حسن و دیگران (1390). تربیت عبادی کودکان. اسلام و پژوهشهای تربیتی. 3 (1)، 105ـ132.
- موسویندوشن، فاطمهسادات (1402). پدیدارشناختی شایستگیهای پایه آموزگاران برای تحقق ساحت تربیت عبادی، اعتقادی و اخلاقی. پژوهش در مسائل تربیت. 58، 245ـ272.
- یاوری، محمدجعفر (1379). بررسی مفهوم اقامه نماز در آیات و روایات. پایاننامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
NASIMI, Seyyed Aqhil, Karamati, Masoumeh.(2025) Investigating the Role of the Aesthetic and Artistic Dimension in Religious Education (Especially the Obligatory Prayer) from the Perspective of the Holy Quran. Marifat, 33(1), 21-34 https://doi.org/10.22034/marifat.2024.2021709
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Seyyed Aqhil NASIMI; Masoumeh Karamati."Investigating the Role of the Aesthetic and Artistic Dimension in Religious Education (Especially the Obligatory Prayer) from the Perspective of the Holy Quran". Marifat, 33, 1, 2025, 21-34
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
NASIMI, S, Karamati, M.(2025) 'Investigating the Role of the Aesthetic and Artistic Dimension in Religious Education (Especially the Obligatory Prayer) from the Perspective of the Holy Quran', Marifat, 33(1), pp. 21-34
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
NASIMI, S, Karamati, M. Investigating the Role of the Aesthetic and Artistic Dimension in Religious Education (Especially the Obligatory Prayer) from the Perspective of the Holy Quran. Marifat, 2025; 33(1): 21-34