Marifat, Volume 31, Issue 4, No 295, Year 2024 , Pages 57-66
حقیقت خوف و رجا از منظر آیت‌الله مصباح یزدی و آثار تربیتی آن دو
نوع مقاله:
ترویجی
Writers:
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :حقیقت خوف و رجا از منظر آیت‌الله مصباح یزدی و آثار تربیتی آن دو
Abstract:
دو عنوان «خوف و رجا» از معروف ترین عناوین در معارف اسلامی هستند که در فارسی به «ترس و امید» ترجمه شده است. خوف و رجا در رفتار انسان تأثیر اساسی دارند و اغلب رفتارهای انسان بر پایه خوف و رجا شکل می گیرند. مسئلۀ پژوهش، چیستی خوف و رجا و آثار تربیتی آن دو است. تبیین و تفهیم حقیقت خوف و رجا و بیان آثار تربیتی آن، به مربیان تربیت دینی کمک می کند در تربیت متربیان خود از سازوکار رفتاری خوف و رجا در انسان استفاده کنند. حقیقت خوف و رجا با روش توصیفی ـ تحلیلی در آثار آیت الله مصباح یزدی مورد بررسی قرار گرفت. از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی همه رفتارهای انسان براساس سه انگیزۀ اصلی: حب بقا و حب کمال و حب لذت شکل می گیرند. انسان پیوسته دنبال بقا و کمال و لذت است و با موانع این سه نیز همواره مبارزه می کند. انسان دوست دارد منافع را به دست آورد و خود را از ضرر نگهدارد و براین اساس خوف و رجا در انسان شکل می گیرند. خوف آثاری مثل تقوای الهی، ترک جاه طلبی، ایمنی در مقابل وسوسه های شیطان و هوای نفس دارد و رجا نیز آثاری مثل تلاش و اشتیاق عمل صالح و توبه و بازگشت به سوی خدا دارد.
- نهج‌البلاغه، 1414ق، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت.
- ابن‌منظور، محمدبن مکرم، 1414ق، لسان العرب، چ سوم، بيروت، دار صادر.
- احمري، حسين و مريم غلامحسين‌نژاد، 1394، «تأثير اميدواري به خدا در سعادت دنيوي و اخروي فرد و عوامل دستيابي به آن»، بصيرت و تربيت اسلامي، ش 33، ص 55ـ74.
- بستاني، فواد افرام، ۱۳۷۵، فرهنگ ابجدي، چ دوم، تهران، اسلامى.
- جوادي آملي، عبدالله، ۱۳۸۸، تفسير تسنيم، چ هشتم، قم، اسراء.
- حملاوي، احمد، 1312ق، شذا العرف في فن الصرف، بيروت، المكتبة العصريه.
- راغب اصفهاني، حسين‌بن محمد، 1412ق، مفردات الفاظ القرآن، بيروت، دارالقلم.
- رستمي، عباسعلي و همكاران، 1400، «بررسي آثار تربيتي خوف و رجا از ديدگاه اسلام با تأکيد بر قرآن کريم»، پژوهش در مسائل تعليم و تربيت اسلامي، ش 62، ص 35ـ77.
- زبيدي، محمدمرتضي. ۱۴۱۴ق، تاج العَروس من جواهر القاموس، بيروت، دار الفکر.
- طبرسي، علي‌بن حسن، ۱۳۴۴، مشکاة الأنوار في غرر الأخبار، چ دوم، نجف، المکتبة الحيدريه.
- طريحي، فخرالدين، 1375، مجمع البحرين، چ سوم، تهران، مرتضوي.
- فخررازي، محمدبن عمر، 1407ق، المطالب العالية من العلم الإلهي، بيروت، دار الکتاب العربي.
- فيض کاشاني، ملامحسن، 1376، المحجة البيضاء في تهذيب الإحياء، چ چهارم، قم، مؤسسة النشر الاسلامي.
- قرشي، باقرشريف، ۱۳۷۸، النظام التربوي في الإسلام، قم، دار الکتاب الاسلامي.
- کليني، محمدبن يعقوب، 1407ق، الکافي، چ چهارم، قم، دار الکتب الاسلاميه.
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1382، بر درگاه دوست، چ چهارم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره).
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1383، فلسفه تعليم و تربيت اسلامي، چ چهارم، تهران، شرکت چاپ و نشر بين‌الملل.
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1388، تربيت ديني در جامعه اسلامي معاصر، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره).
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1390الف، آيين پرواز، چ هفتم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره).
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1390ب، سجاده‌هاي سلوک، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره).
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1392، بهترين‌ها و بدترين‌ها از ديدگاه نهج‌البلاغه، چ پنجم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره).
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1393الف، انسان‌سازي در قرآن، چ پنجم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره).
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1393ب، جرعه‌اي از درياي نور، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره).
- مصباح يزدي، محمدتقي، ۱۳۹۴الف، اخلاق در قرآن، چ هشتم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره).
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1394ب، پندهاي الهي، چ پنجم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره).
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1396، ره توشه، چ هفتم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره). ج 1.
- مصباح يزدي، محمدتقي، 1399، انسان‌شناسي در قرآن، چ هفتم، قم، مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره).
- مصطفوي، حسن، 1430ق، التحقيق في کلمات القرآن الکريم، چ سوم، بيروت، دار الكتب العلميه.
- نراقي، مهدي، بي‌تا، جامع السعادات، چ چهارم، بيروت، مؤسسة الاعلمى للمطبوعات.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Hoseini, Sayyed Mehdi.(2024) حقیقت خوف و رجا از منظر آیت‌الله مصباح یزدی و آثار تربیتی آن دو. Marifat, 31(4), 57-66
Sayyed Mehdi Hoseini."حقیقت خوف و رجا از منظر آیت‌الله مصباح یزدی و آثار تربیتی آن دو". Marifat, 31, 4, 2024, 57-66
Hoseini, S.(2024) 'حقیقت خوف و رجا از منظر آیت‌الله مصباح یزدی و آثار تربیتی آن دو', Marifat, 31(4), pp. 57-66
