معرفت

سرمقاله

علوّ على(علیه السلام) و غلوّ غالى!

غالیان کسانى بودند که در مدح و ستایش پیشوایان دینى(علیهم السلام) چندان افراط مى کردند که خودِ معصومین(علیهم السلام)در برابر آن ها واکنش نشان مى دادند و موضع مخالف مى گرفتند و آنان را از این کار بر حذر مى داشتند! پاره اى از اهل غلوّ، قائل به الوهیّت على بن ابیطالب(علیه السلام)بودند و ایشان را خداى هستى مى دانستند و مقام و مرتبت آن حضرت را از رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) هم بالاتر مى شمردند! امروزه برخى از اهل سنّت، شیعیان را اهل غلوّ مى دانند و مى پندارند که به اعتقاد شیعه، جبرائیل امین، به جاى این که وحى و رسالت را به على بن ابیطالب(علیه السلام)برساند، مرتکب خیانت شده و به پیامبر(صلى الله علیه وآله) عطا کرده است و هم از این روست که ـ بر اساس پندارِ بعضى از اهل سنت ـ شیعیان پس از هر نماز سه بار دست ها را بالا مى برند و مى گویند: خانَ الأمین!! ستایش و توصیف و تمجید نباید ما را از نکته اصلى باز بدارد. پیامبر(صلى الله علیه وآله) و ائمه معصومین(علیهم السلام) هدفى بس بزرگ را در سر داشتند و در پى آن بودند که جامعه اى دینى و امّتى الهى بسازند و هرگز به این دلخوش نبودند که عده اى صرفاً به ستایش و توصیف و تمجید آن ها بپردازند! بل، گاهى در برابر چاپلوسان و تملّق گویان با تندى برخورد مى کردند و تلاششان این بود که مردم را به کار و عمل وادارند و ارزش هاى دینى و الهى و ایده هاى اخلاقى و مکتبى را در فرد و جامعه، محقّق سازند. این یک امر طبیعى است که ما چون عاشق ولایت و محبّ اهل بیتِ عصمت و طهارتیم، دوست داریم دائماً از آنان به بزرگى و عظمت یاد کنیم و از فضائل و خصال و مکارم آنان بگوییم، امّا باید توجه کنیم که آنچه مطلوب و ممدوحِ پیشوایان دینى ما بوده و هست، بیش از «قال»، «حال» است و باید از صِرف «حرف» و «علم» عبور کنیم و به «عمل» بپردازیم. امیرالمؤمنین(علیه السلام)خود از کسانى که صرفاً با زبان قال، محبّ او هستند و در مدح و توصیف و ابراز محبتِ ظاهرى به او افراط مى کنند، گله مند است و محبّ مفرِط را نکوهش مى کند و مى فرماید: هلک فىّ رجلان: محبٌّ غال و مبغض قال ¹ دو مرد [با دو نوع تفکر] درباره من هلاک و نابود شدند، یکى دوستى که در حق من غلوّ کند و دیگرى، دشمنى که در بغض و دشمنى اش افراط نماید. و نیز در حدیث دیگر مى فرماید: ایّاکم و الغلوّ فینا:² از غلوّ و افراط در مورد ما اهل بیت(علیهم السلام) پرهیز کنید.

آنچه ما امروز بدان محتاجیم، درس آموزى عملى از امام على(علیه السلام) است و آنچه مقام معظم رهبرى حضرت آیة اللّه خامنه اى «دام ظله» هماره بر آن تأکید دارند، تحقق بخشیدن به منویاتِ امام على(علیه السلام) در زمینه هاى اقتصادى، سیاسى، حقوقى و... است. بجاست صاحبنظران و دست اندرکاران و مسؤولان مسائل مختلف بر اساس آمار و ارقام اعلام کنند که در سال امام على(علیه السلام) چند کار مثبتِ عملى در راستاى نزدیک تر ساختن جامعه به حکومت عدل علوى انجام داده اند!

با غلوّ، شعار و لقلقه زبان، هرگز نمى توان علوّ على را ـ کما هو حقّه ـ بیان کرد. علوّ على(علیه السلام)، حقیقتى است فراتر از آنچه ما درباره اش مى نویسیم و مى گوییم و شعار مى دهیم. دولتمردان و صاحب منصبان وقتى گام در مسیر امام على(علیه السلام)مى گذارند که در عمل، زهد و قناعت على(علیه السلام)را سرمشق خود قرار دهند و اسیر پست و مقام نگردند و جز خدمت به خلق خدا و اجراى احکام الهى، چیزى در سر نداشته باشند.

امروز صرفاً با شعار نمى توان جامعه را به سوى اسلامیت و آرمان هاى علوى پیش بُرد، ولو این که بتوان جمهوریت را حفظ کرد! آنچه مطلوب و مراد ماست، اسلامى بودن حکومت و صبغه دینى اداره مملکت است و این مُهم، تنها با آرامش و ستایش و تمجیدِ زبانى، حاصل نمى شود. امید آن که در سال امام على(علیه السلام) قدرى به خود آییم، از شعار بکاهیم و بر شعور بیفزاییم و لااقل چند گام عملى در مسیر تحقق بخشیدن به حکومت علوى برداریم. انشاءالله

سردبیر