معرفت

ماهنامه علمى ـ ترویجى در زمینه علوم انسانى بهمن 1394

سیدمحمدعلى موسوى / دانشجوى دکترى فلسفه اقتصاد مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره

ali_f_311@yahoo.com

محمود عیسوى / استادیار گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایى                      esavim@yahoo.com

دریافت: 1/11/93               پذیرش: 7/7/94

چکیده

پدیده «کنز» از جمله انحرافات اقتصادى است که در آیات 34و35 سوره «توبه» از آن مذمت شده، ولى با وجود این، در ادبیات اقتصادى کمتر به آن توجه شده است. این نوشتار با استفاده از روش تحلیلى فقهى ـ اقتصادى، ضمن بررسى نقادانه نظریه هاى اندیشمندان اسلامى درباره مفهوم «کنز» در آیات یادشده، به این نتیجه رسیده که با آنکه مشهور مفسران و فقها مفهوم آیات 34و35 سوره «توبه» را به عدم پرداخت زکات محدود کرده اند، ولى دقت در سیاق این آیات نشان مى دهد موضوع کنز مستقل از زکات است. بر اساس این دیدگاه، مفهوم قرآنى «کنز» به معناى پولى است که در چارچوبى که خداوند متعال معین نموده است، مصرف نشود. دایره این مفهوم مصادیقى را بیش از آنچه کنز عرفى شامل مى شود، دربردارد.

کلیدواژه ها: کنز، زکات، تقاضا، سفته بازى، پول، ذخیره ارزش بودن پول.