صفحهها:
29-
تاریخ دریافت: 1394/11/22
تاریخ پذیرش: 1395/04/10
چکیده:
جریان عقل گرایى به مثابه یک طیف، نظریه ها و دیدگاه هاى مختلفى را دربر مى گیرد. تمام نگرش ها در این طیف نسبت به اصل اثرگذارى عقل در فرایند تفسیر توافق دارند، اما در کم و کیف و شرایط آن، اختلاف هایى در بین آنان دیده مى شود. از دیدگاه این جریان، نه تنها بهره گیرى از قوه عقل و داده هاى عقلى در فهم و تفسیر قرآن مجاز، بلکه لازم است. مقاله با روش توصیفى ـ تحلیلى و با هدف ارائه مهم ترین استدلال هاى اقامه شده در اثبات مدعاى یادشده فراهم آمده است. تعدادى از این ادله ناظر به اصل جواز به کارگیرى عقل در تفسیر هستند و برخى دیگر بر لزوم به کارگیرى عقل در فرایند تفسیر دلالت و تأکید دارند. حاصل پژوهش این است که با وجود ادله متقن عقلى و نقلى، دخالت عقل به عنوان قوه استنباط و نیز به کارگیرى مدرکات عقلى به عنوان قرینه براى فهم مراد خدا از آیات قرآن لازم است و با حذف عقل از صحنه تفسیر قرآن، دستیابى به معناى مراد الهى در بخشى از آیات ناممکن و در تعدادى دیگر از آیات منجر به انحراف در تفسیر و حصول معنایى نادرست از آیات خواهد شد.
Article data in English (انگلیسی)
متن کامل مقاله:
سال بیست و پنجم ـ شماره 222 (ویژه علوم قرآنى)
حمید آریان / استادیار گروه تفسیر مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره aryan@qabas.net
دریافت: 29/11/94 پذیرش: 21/2/95
چکیده
جریان عقل گرایى به مثابه یک طیف، نظریه ها و دیدگاه هاى مختلفى را دربر مى گیرد. تمام نگرش ها در این طیف نسبت به اصل اثرگذارى عقل در فرایند تفسیر توافق دارند، اما در کم و کیف و شرایط آن، اختلاف هایى در بین آنان دیده مى شود. از دیدگاه این جریان، نه تنها بهره گیرى از قوه عقل و داده هاى عقلى در فهم و تفسیر قرآن مجاز، بلکه لازم است. مقاله با روش توصیفى ـ تحلیلى و با هدف ارائه مهم ترین استدلال هاى اقامه شده در اثبات مدعاى یادشده فراهم آمده است. تعدادى از این ادله ناظر به اصل جواز به کارگیرى عقل در تفسیر هستند و برخى دیگر بر لزوم به کارگیرى عقل در فرایند تفسیر دلالت و تأکید دارند. حاصل پژوهش این است که با وجود ادله متقن عقلى و نقلى، دخالت عقل به عنوان قوه استنباط و نیز به کارگیرى مدرکات عقلى به عنوان قرینه براى فهم مراد خدا از آیات قرآن لازم است و با حذف عقل از صحنه تفسیر قرآن، دستیابى به معناى مراد الهى در بخشى از آیات ناممکن و در تعدادى دیگر از آیات منجر به انحراف در تفسیر و حصول معنایى نادرست از آیات خواهد شد.
کلیدواژه ها: عقل، تفسیر قرآن، استدلال عقلى، عقل گرایى در تفسیر، دلایل عقل گرایى در تفسیر.
شیوه ارجاع به این مقاله:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
آریان، حمید.(1395) چهارده استدلال بر جواز و لزوم بهره گیرى از عقل در تفسیر قرآن. فصلنامه معرفت، 25(3)، 29-
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
حمید آریان."چهارده استدلال بر جواز و لزوم بهره گیرى از عقل در تفسیر قرآن". فصلنامه معرفت، 25، 3، 1395، 29-
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
آریان، حمید.(1395) 'چهارده استدلال بر جواز و لزوم بهره گیرى از عقل در تفسیر قرآن'، فصلنامه معرفت، 25(3), pp. 29-
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
آریان، حمید. چهارده استدلال بر جواز و لزوم بهره گیرى از عقل در تفسیر قرآن. معرفت، 25, 1395؛ 25(3): 29-