معرفت

ماهنامه علمى ـ ترویجى در زمینه علوم انسانى تیر 1396

حسن رضایى هفتادر / دانشیار دانشگاه تهران                            hrezaii@ut.ac.ir

صفر نصیریان / دکترى مدرسى معارف اسلامى دانشگاه تهران            s.nasirian@ut.ac.ir

دریافت: 26/9/95               پذیرش: 11/2/96

چکیده

تئودور نولدکه آلمانى ازجمله خاورشناسانى است که درباره اصالت قرآن پژوهش کرده است. این پژوهش، با روش توصیفى ـ تحلیلى و با رویکرد انتقادى، به ارزیابى نظریه وى در مورد اقتباس قرآن پرداخته است. به اعتقاد او، پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله اغلب آموزه هاى قرآن را از طریق ارتباط با ادیان و سایر فرهنگ ها به دست آورده است. نولدکه در نظریه اقتباس قرآن، بیش ترین سهم را به آموزه هاى یهودى و سپس مسیحى و در نهایت، فرهنگ جاهلیت مى دهد. وى براى ادعاى اقتباس قرآن از منابع یهودى ـ مسیحى، دو دلیل مى آورد: نخست، مشابهت قرآن به کتب یهودى ـ مسیحى و دیگرى، ارتباط پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله با پیروان ادیان یهودى ـ مسیحى است. نولدکه میان فرهنگ جاهلى و قرآن شباهت هایى را برشمرده و پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله را مؤدب به آداب جاهلى معرفى مى کند. ادله وى درباره مسئله اقتباس قرآن مردود مى باشد؛ زیرا اولاً، مشابهت چشمگیرى بین قرآن و کتب یهودى و مسیحى و فرهنگ جاهلیت وجود ندارد. ثانیا، ادعاى ارتباط علمى پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله با پیروان ادیان یهودى و مسیحى، و مطابق بودن رفتار آن حضرت با فرهنگ جاهلى، عارى از استناد صحیح تاریخى است.

کلیدواژه ها: نولدکه، اقتباس قرآن، پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله، یهود، مسیحیت، فرهنگ جاهلیت.