معرفت

سال بیست و ششم ـ شماره 241 (ویژة روان شناسی)

نوید خاکبازان / کارشناس ارشد روان شناسی عمومی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره                                        khakbazan90@yahoo.com

حمید رفیعی هنر / دکتری روان شناسی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره                                                              hamidrafii2@gmail.com

دریافت: 29/5/96 ـ پذیرش: 11/10/96

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی مفهوم «حزم» (آینده نگری) در روان شناسی و منابع اسلامی و تعیین مؤلفه ها و مقوله های این سازه انجام شده است. یافته های روان شناختی از طریق بررسی و تبیین منابع روان شناسی به صورت «کتابخانه ای» جمع آوری و تحلیل شد. مؤلفه ها و مقوله های «حزم» نیز به روش «توصیفی- تحلیلی» بر اساس رتبه بندی کتب روایی با استفاده از رتبه «الف» و «ب» استخراج و تبیین گردید. یافته های این بررسی نشان می دهد که مفهوم جامع سازة «حزم» عبارت است از: مهارت شناختی(کیاست) که فرد با استفاده از ظرفیت های گذشته و حال به پیامدهای آینده رویدادها توجه نموده(سیر زمانی) و در زمان حال آگاهانه به اقدامات منطقی(اقدام آگاهانه) روی می آورد.                                      
همچنین سازة مذکور مشتمل بر سه مؤلفة اصلی «کیاست»، «سیر زمانی» و «اقدام آگاهانه» و 10 مقوله با عنوان خرده مؤلفه هاست. یافته های مذکور قابلیت بهره برداری به منظور طراحی بسته های اموزشی و تربیتی را دارد.

کلیدواژه ها: آینده نگری، حزم، کیاست، سیر زمانی، پیش آگاهی، غایت نگری، روشن بینی، فضیلت.