سخن آغازين

علوم سياسى اسلامى

اگر علوم سياسى به عنوان يكى از علوم انسانى، مبتنى بر مبانى ماترياليستى و ارزش‏ها و اصول مادى باشد، آن‏گاه نتيجه‏اش آن است كه موضوع علم سياست، «قدرت» قلمداد مى‏شود و هدف «حزب» هم دست‏يابى به قدرت تعريف مى‏شود. برآيند انديشه مادى‏گرايانه كه سود و زيان در آن محوريت دارد، منجر به اين مى‏شود كه در وجه سياسى هم منافع يك كشور، يك ملت و در وجه سخيف‏تر آن منافع يك نژاد و قوم و قبيله مطرح شود. تاكنون آنچه در دنياى علوم انسانى وجود داشته همين بوده است؛ چراكه غالبا ترجمه‏اى و وارداتى از محافل علمى غرب بوده است. اما اينك با انديشه‏هاى ناب نشأت گرفته از معارف وحيانى و الهى، بايد طرحى نو در ساحت انديشه سياسى درانداخت، بخصوص با توجه به تعاليم و تجربه انبياء و اوصياى دين در عرصه نظريه و عمل سياسى و به ويژه با توجه به ميراث مكتوب علمى كه حاوى ابتكارات نوينى از سوى فلاسفه سياسى اسلامى همچون فارابى است.

از سوى ديگر، انقلاب اسلامى نيز فضاى وسيعى براى پرواز انديشه بر فراز تنگ‏نظرى تفكر مادى‏گراى غرب و شرق فراهم كرده و به عيان ديديم كه مى‏توان به جاى وطن‏پرستى افراطى و محوريت قوم و قبيله و زبان و رنگ، ارزش‏هاى والاى الهى و انسانى را مبناى عمل قرار داد. جوشش احساسات و عواطف مردم در پاسخ به دعوت مقام معظم رهبرى براى كمك به سيل‏زدگان پاكستان تنها يك مشت از خروار است؛ جايى كه عواطف انسانى و دينى بر نژادپرستى و مليت‏گرايى غلبه كرد.

شكوفا شدن ظرفيت انسان كه خداوند آن را در نهاد آحاد بشر تعبيه كرده به اين است كه با تلاش خود بتواند سعادت دنيا و آخرت را كسب نمايد، در دنيا از «حيات طيبه» برخوردار باشد و در آخرت از زندگى سعادتمند و رستگارانه در بهشت قرب، متنعم باشد. سياست از ديدگاه اسلامى، علمى است كه سررشته امور دين و دنياى مردم را در دست دارد و مردم جامعه را به سوى اهدافى كه حكومت اسلامى تعيين نموده است، رهنمون مى‏سازد. از اينجا معناى اينكه «سياست، عين ديانت است» معلوم مى‏گردد.

حال، از تدوين خط‏مشى‏ها و سياست‏گذارى‏هاى كلان جامعه گرفته تا تدوين متون درسى براى آموزش دانش‏پژوهان و طلاب علوم سياسى بايد از اين مبنا سرچشمه بگيرند. امرى كه تاكنون كمتر به آن پرداخته شده است. مراكز علمى و نظريه‏پردازى مانند مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس‏سره كه «عقبه تئوريك نظام» هستند، بايد ضمن بازنگرى در دروس و متون درسى، به توليد علم و نظريه بر اساس آموزه‏هاى اسلامى در راستاى پيشبرد اهداف مقدس دين در تأمين زندگى دنيوى و اخروى و شكوفايى ظرفيت الهى انسان گام بردارند.

فتنه عميق سال 1388، زنگ هشدار را براى فرماندهان جبهه انديشه و فرهنگ به صدا درآورد كه اگر در سنگر خود دچار رخوت و خواب شده‏اند بيدار شوند؛ چراكه اميرالمؤمنين عليه‏السلام مى‏فرمايند: «من نام لم ينم عنه.» وقت آن رسيده كه به نداى مكرر رهبر فرزانه انقلاب مقام عظيم‏الشأن ولايت پاسخى شايسته داده شود و تلاش مضاعفى از خود نشان دهيم. دستاورد مبانى سكولاريستى و مادى‏گرايانه علوم انسانى، بخصوص علوم سياسى براى همگان عيان ساخت كه غيرت علمى و دينى بايد به خرج داد و در تلاش براى توليد علم سياسى و علوم انسانى مبتنى بر مبانى و رويكردهاى اسلامى، نبايد فرصت را از دست داد.

دبير گروه علوم سياسى