نقد و بررسى سیر تحول اندیشه انسان اقتصادى در اقتصاد متعارف
Article data in English (انگلیسی)
ماهنامه علمى ـ ترویجى در زمینه علوم انسانى بهمن 1394
سیدناصر علم الهدى / دانشجوى دکترى فلسفه اقتصاد مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره
محمدجواد توکلى / استادیار گروه اقتصاد مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره tavakoli@qabas.net
دریافت: 17/3/94 پذیرش: 29/10/94
چکیده
«انسان اقتصادى» یکى از فروض اساسى اقتصاد متعارف است. این فرض پایه اى از لحاظ تاریخى توسط اقتصاددانان کلاسیک معرفى و به وسیله اقتصاددانان نئوکلاسیک به عنوان یک ایده منسجم گسترش یافت. این مقاله به روش تحلیلى روند تحول اندیشه انسان اقتصادى در اقتصاد متعارف را نقد و بررسى مى کند. یافته هاى مقاله نشان مى دهد اندیشه «انسان اقتصادى» ابتدا در چارچوب انسان منفعت طلب توسط آدام اسمیت معرفى شد. در ادامه، جان استوارت میل با الهام از فلسفه «لذت گروى» بنتام آن را در قالب انسان لذت گرا وارد ادبیات اقتصادى کرد. اقتصاددانان نئوکلاسیک نیز با کمّى سازى این فرض مبنایى، مفهوم «انسان محاسبه گر» را معرفى کردند. مفهوم «انسان اقتصادى» معرفى شده داراى برخى تناقض هاى درونى بوده و پیامدهاى نامطلوبى بر جاى گذاشته است.
کلیدواژه ها: انسان اقتصادى، عقلانیت اقتصادى، اقتصاد کلاسیک، اقتصاد نئوکلاسیک.