معرفت

اکبر فایدئى / مربى گروه فلسفه و حکمت اسلامى دانشگاه شهید مدنى آذربایجان   faydei@yahoo.com

مریم حسن پور / کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامى دانشگاه علامه طباطبایى          m.hasanpour1364@yahoo.com

دریافت: 26/1/94               پذیرش: 8/6/94

چکیده

رابطه میان فلسفه و شریعت، مسئله عقل و وحى، و سازگارى و ناسازگارى این دو با هم، یکى از مشهورترین و عمیق ترین مباحث در حوزه الهیات است. این مسئله، همواره ذهن اندیشمندان دینى را به خود معطوف داشته و سبب پیدایش دیدگاه هاى متفاوت شده است. اکثر قریب به اتفاق فلاسفه اسلامى از جمله صدرالمتألهین و ابن رشد، ضمن اعتقاد به ارزش و اعتبار عقل و وحى، اثبات هماهنگى حکمت و شریعت را وجهه همت خود قرار داده اند. آن دو، تأویل را راهکار اساسى رفع تعارض ظاهرى میان عقل و شرع دانسته و در معنا و متعلق و گستره تأویل و روش هاى معرفتى با هم اختلاف نظر پیدا کرده اند.

     این مقاله، با روش توصیفى ـ تحلیلى، بر آن است که با استفاده از آیات و روایات و آراى اندیشمندان اسلامى رابطه عقل و وحى را تبیین نموده و میزان توانایى عقل در کاشفیت از معارف دینى و موارد تطبیق حکمت و شریعت را از نظر ابن رشد و صدرالمتألهین را مقایسه نماید.

کلیدواژه ها: حکمت، شریعت، فلسفه اسلامى، معرفت عقلانى، معرفت وحیانى.