معرفت

ماهنامه علمى ـ ترویجى در زمینه علوم انسانى آبان 1395

مریم سعیدیان جزى / استادیار و عضو هیئت علمى دانشگاه اصفهان      msaeedyan@ltr.ui.ac.ir

دریافت: 19/4/94               پذیرش: 29/10/94

چکیده

این تحقیق در پى فهم ارتباط میان تشیع و اعتراض در نزد شرق شناسان است. براى انجام این تحقیق، آراء یکى از مستشرقان پرارجاع یعنى مادلونگ مورد بررسى قرار گرفت. با توجه به اینکه تاکنون در این زمینه پژوهش هاى چندانى صورت نگرفته است، پژوهش اسنادى حاضر از نوع شناختى و توصیفى ـ تحلیلى، و روش گردآورى داده در این تحقیق، فیش بردارى بوده است. نتایج حاصل شده از این تحقیق حاکى از آن است که مادلونگ اگرچه مانند برخى دیگر از مستشرقان در تأکید بر نقش امام حاضر بر رویکردهاى اعتراضى جامعه شیعى همسوست؛ ولى با مقدماتى متفاوت به نتیجه مذکور دست یافته است. در نظر مادلونگ، تشیع امامى حداقل از زمان امام جعفر صادق علیه السلام داراى تاریخى پیوسته و صاحب هویت است و فقه امامى، مفاهیم پایه اى این مذهب مانند امامت را به خوبى مشخص نموده است. مادلونگ بر مبناى فقه شیعى و برخلاف نظر دیگر مستشرقان، بر این باور است که امام معصوم مسیر جامعه را در همه امور از جمله اعتراض تعیین مى نموده و قرار گرفتن آنان حول محور امامت به واسطه این امر بوده است.

کلیدواژه ها: تشیع، اعتراض، شرق شناسان، مادلونگ.