معرفت

سال بیست و هشتم ـ شماره اول، پیاپی 256 (ویژة اخلاق)

محمد قدرتی/ دانشجوی کارشناسی ارشد فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه اردکان    mohamad.ghoodrati1373@gmail.com
حسین غفوری چرخابی/ استادیار گروه فقه و حقوق دانشگاه اردکان     h.ghch@yahoo.com
دریافت: 24/04/97                    پذیرش: 05/10/97
چکیده
این مقاله با نگاهی نو به اخلاق و فقه در حوزة تربیت، بین مدارس و والدین پیوند برقرار کرده است، و با روش توصیفی ـ تحلیلی و استفاده از منبع عظیم اخلاق، یعنی قرآن کریم، و نیز سایر متون اخلاقی، به بررسی تطبیقی قاعدة لاضرر در تربیت اخلاقی والدین و معلمان پرداخته است. برطبق قاعدة لاضرر، هرگونه ضرر رساندن، اعم از مادی و معنوی، و روحی و جسمی، نهی شده است؛ زیرا حیثیت و کرامت انسانی از مهم ترین سرمایه های معنوی دانش آموزان به شمار می رود. هرگونه ضرر روانی و یا خدشه دار کردن کرامت افراد جامعه با قاعدة لاضرر منافات دارد. در خانواده و مدارس نیز باید جسم و روان فرزندان و دانش آموزان از هرگونه لطمه و آزار مصون بماند، و تکریم و رعایت احترام از جمله حقوق مسلم آنان است. معلمان و والدین با متخلق شدن به صفات اخلاقی، مانند: یگانگی ظاهر و باطن، تواضع، مهربانی، عدم تنبیه، می توانند شخصیت فرزندان را حفظ کنند؛ زیرا ضرر رسیدن به شخصیت آنان، موجب عقده های روحی و روانی می گردد، و این امر به جامعه و اطرافیان ضرر وارد می کند.
کلیدواژه ها: قاعدة لاضرر، تربیت اخلاقی، ضرر معنوی، معلمان، والدین، خانواده.