جایگاه قلب در اخلاق عرفانی

سيدمحمدرضا ظهيرالاسلام / کارشناس ارشد عرفان اسلامي مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره    zahiroleslam@gmail.com
حسين مظفري / استادیار گروه عرفان مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني ره    h.mozaffari48@gmail.com
دريافت: 8/5/98                    پذيرش: 23/10/98
چکيده
ازآنجاکه موضوع اخلاق، صفات و ملکات و رفتارهای اختیاری انسان می‌باشد، نوع نگاه به انسان در هر مکتب اخلاقی از مهم‌ترین مبانی آن مکتب است که قابل بحث و بررسی می‌باشد. اخلاق عرفانی در کنار دیگر مکاتب اخلاقی در عالم اسلام دارای مبانی ویژ خود می‌باشد. ازجمله مهم‌تر‌ین عناصر در انسان‌شناسی عرفانی، قلب است. هدف این پژوهش آن است که تأثیر قلب را در اخلاق عرفانی با روشی توصیفی و تحلیلی مشخص کند. قلب هستۀ اصلی و شاکلۀ وجودی انسان را تشکیل داده، که با سریان وجودی خود همۀ مراتب ظاهری و باطنی انسان را شامل می‌شود. قلب با توجه به احاطه و ظرفیت و گستردگی منحصربه‌فردی که دارد، می‌تواند تأثیر بسزايی در اخلاق عرفانی از خود برجای بگذارد. قلب با رویکردهای معرفتی، احساسی و عملی که دارد، اهمیت نقش خود را در این مکتب اخلاقی نشان می‌دهد.
کلیدواژه‌ها: اخلاق عرفانی، انسان، قلب، معرفت، احساس، عمل.