بررسی و نقد این‌همانی عددی جسم لطیف در اندیشه اسلامی

سيدمحمد قاضوي/ دانشجوي دكتري فلسفه اسلامي دانشگاه باقرالعلومعلیه السلام    Qazavy.7626@chmail.ir
دريافت: 01/03/1400                    پذيرش: 25/06/1400
چکيده
این پژوهش بر آن است که این‌همانی عددی و هویت شخصی جسم لطیف را در اندیشه اسلامی‌ با رویکرد تحلیلی ـ انتقادی واکاوی کند. در رابطه با این دیدگاه که مدعی امتداد نظرگاه متکلمان متقـدم اسـت، باید ابتدا به دیدگاه این اندیشمندان در مورد روح و تجرد و یا مادیت آن، و به تعبیر دیگر چیستی اصالت انسان پرداخت و سپس دیدگاه آنها در مورد این‌همانی و هویت شخصی واکاوی شود. ازاین‌رو، برخی از متکلمان و محدثان و نیز متکلمان مکتب تفکیک معتقدند که انسان یک بدن مادی (جسم غیرلطیف) و یک جسم لطیف (نفس) دارد؛ اما حقیقت انسان را جسم لطیف (نفس جسمانی) تشکیل می‌دهد. اینان روح و نفس را همان جسم و بدن لطیف می‌دانند که مانند آب در گل است و نه یک امر مجرد. هدف اصلی این پژوهش پاسخ به این سؤال است که «آیا جسم لطیف می‌تواند در دو زمان مختلف وجود داشته باشد و سبب این‌همانی انسان گردد؟» این ملاک به دلیل نگاهی مادی‌انگارانه به انسان و اشکالاتی دیگر و نیز به دلیل ناتوانی در تبیین چگونگی استمرار بدن لطیف در دو زمان مختلف و چگونگی درک این استمرار دچار اشکالات متعددی است.
کليدواژه‌ها: این‌همانی عددی، هویت شخصی، جسم لطیف، متکلمان اسلامی، مکتب تفکیک، نواخباری‌های معارفی.