نگاهی به اندیشۀ عرفانی آيت‌الله مصباح يزدي

 سال سي‌ام، شماره هشتم، پياپي 287، آبان 1400، ص 9ـ16

نوع مقاله: ترويجي

محمد فنائی اشکوری/ استاد گروه فلسفه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)    fanaei.ir@gmail.com
دريافت: 1400/2/13                    پذيرش: 1400/6/7

چکيده
آیت‌الله مصباح به‌عنوان متفکر و اسلام‌شناسی جامع، در حوزه‌های گوناگون معارف اسلامی، نظرورزی و نظریه‌پردازی کرده است. یکی از حوزه‌هایی که ایشان به نظرورزی و اصلاح‌گری پرداخته، عرفان اسلامی‌است. از عرفان اسلامی ‌روایت‌ها و قرائت‌های گوناگونی وجود دارد. ازهمین‌رو، اختلاف‌نظر و موافق و مخالف نسبت به آن بسیار است. برخی از بزرگان همچون علامه طباطبائی، شهید مطهری و آيت‌‌الله مصباح، تلقی‌ای از عرفان اسلامی ‌ارائه می‌دهند که از سویی حاصل تحلیل عقلی و از سوی دیگر، برآمد از متن آموزه‌های قرآنی و روایی است، به‌گونه‌ای‌که رد و انکار این تلقی از عرفان آسان نیست. در این مقاله خطوط کلی اندیشه‌های عرفانی آیت‌الله مصباح را که روح آن برگرفته از قرآن کریم است، همراه با ملاحظات انتقادی و اصلاحی ایشان نسبت به برداشت‌های ناصواب در این زمینه، به اختصار عرضه می‌شود؛ تا هم تشنگان عرفان اصیل اسلامی ‌از زلال آن جرعه‌ای برگیرند و هم با بهره‌گیری از روشنگری‌های آن استاد فرزانه، از لغزش‌ها و افراط و تفریط‌ها در این زمینه ایمن باشند. عمده مطالب مقاله برگرفته از کتاب «در جستجوی عرفان اسلامي» حضرت استاد است.
كليدواژه‌ها: گرایش عرفانی، عرفان اسلامی، شاخصه‌های عرفان اسلامی، سلوک عرفانی، مراتب توحید.