بررسي فضايل معرفتي از منظر معرفتشناسان فضيلتگرا
ضمیمه | اندازه |
---|---|
6.pdf | 267.44 کیلو بایت |
سال سي و دوم، شماره چهارم، پياپي 307، تير 1402، ص 53ـ61
نوع مقاله: ترويجي
* عليرضا ثابتيپور/ دانشجوی دکتری تخصصی فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران alirsp@gmail.com
مرتضي رضايي/ دانشيار گروه فلسفه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) mmrezaee4@gmail.com
دريافت: 11/02/1402 پذيرش: 29/04/1402
چکيده
فضايل معرفتي محور مباحث معرفتشناسي فضيلت است که رويکردي معاصر در معرفتشناسي و متأثر از احياي اخلاق فضيلتگرا در غرب است. اين رويکرد در پاسخ به مشکلات معرفتشناسي بهجاي تمرکز بر ارزيابي معرفتي باور به ارزيابي معرفتي فاعل شناسا ميپردازد. با توجه به ظرفيت فضايل معرفتي در کسب معرفت و موجهسازي باورها در معرفتشناسي معاصر، با روش توصیفی ـ تحليلي به بررسي آن پرداختيم. اختلاف در تبيين فضايل معرفتي به قواي شناختي يا صفات شخصيتي، اين رويکرد را به ترتيب به دوگروه اعتمادگرا و مسئوليتگرا تقسيم ميکند. حکمت نظري و عملي مهمترين فضيلت معرفتي است که ارسطو مطرح ميکند. لورين کُد، مسئوليت معرفتي را فضيلت پايه ميداند. سوسا، گلدمن و گرکو نگاهي قوامحور دارند و قواي حسي، استدلال، ادراک، دروننگري و حافظه را از مصاديق فضايل معرفتي ميدانند. زگزبسکي عشق به حقيقت را انگيزه بنيادين فضايل معرفتي ميداند. بائر يک مدل چهاربعدي براي فضايل معرفتي و نُه فضيلت کليدي در يادگيري مطرح ميکند. بر فضيلتگرايي اشکالاتي وارد است؛ ولي بهعنوان نگاهي مکمل در معرفتشناسي بخصوص معرفتشناسي ديني مفيد است.
كليدواژهها: معرفتشناسي فضيلت، فضايل معرفتي، فضايل عقلي، معرفت، فضيلت، جيسون بائر.