روش شناسى اجتهادى تفسير قرآن به قرآن در الميزان

سال بيست و چهارم ـ شماره 214 (ويژه علوم قرآنى)

على محمد سويزى / كارشناس ارشد علوم حديث دانشگاه قرآن و حديث                alimohammadsoveizi@yahoo.com

على راد / استاديار دانشگاه تهران                ali.rad@ut.ac.ir

دريافت: 25/9/93               پذيرش: 29/3/94

چكيده

يكى از مهم ترين مباحث مورد توجه پژوهشگران تفسير، داشتن روش تفسيرى از جانب مفسر و چگونگى شناخت روش وى مى باشد. هر مفسرى ناگزير است در تفسير خود روشمند عمل نمايد. علّامه طباطبائى نيز كه با كشف روابط بينامتنى آيات به تفسير قرآن پرداخته است، از اين قاعده مستثنا نبوده و با توجه به روش قرآن به قرآن اجتهادى، تفسير «الميزان» را نگاشته است. در پژوهش حاضر، به شناخت شاخصه ها و ويژگى هاى روش تفسيرى ايشان پرداخته ايم تا به واسطه شناسايى آنها، به شناخت روش قرآن به قرآن اجتهادى دست يابيم. براى شناخت روش ايشان، به دو طريق مى توان تمسك جست: 1. سخنان و نوشته هاى وى؛ 2. تحليل و بررسى نمونه هاى تفسيرى. با مطالعه نوشته هاى علّامه رهيافت قابل توجهى در اين زمينه به دست نمى آيد، اما با تحليل و بررسى نمونه هاى تفسيرى، نگرش جامع علّامه به نظام معنايى قرآن، معناشناسى اجتهادى و روشمند، سنت محورى در روش تفسير و استفاده از آيات غرر در تبيين و تفسير واژگان و آيه هاى قرآنى حاصل مى گردد.

كليدواژه ها: روش شناسى، قرآن به قرآن اجتهادى، روش تفسيرى، الميزان، علّامه طباطبائى.