معرفت

سال بیست و ششم ـ شماره 243 (ویژة فلسفه)

آیت الله علامه محمدتقی مصباح

چکیده

در جلسات گذشته، ده نشانه شیعیان واقعی و پرهیزگاران را از نظر گذراندیم و اکنون یازدهمین نشانة آنها، خشوع در عبادت را بررسی می کنیم. نشانه ای که در بیان نورانی امیرمؤمنان†، با جملة «وخشُوعاً فِی عِبَادَةٍ» از آن یاد شده است. نشانه ها و ویژگی هایی که حضرت در خطبة خود بیان کرده اند، مربوط به شیعیان واقعی و مؤمنان راستین است و بیان آنها می تواند انگیزة تعالی و تکامل را در مؤمنان فراهم آورد تا آنان با دریافت الگوهای عملی و شاخصه های ایمان واقعی، درپی ارتقای خویش و اتصاف به آن خصلت های ارزشمند برآیند.                                                  
خشوع حالتی خودشکستگی، ذلت و تسلیم است که در قلب رخ می دهد و لوازم و آثار آن در رفتار انسان ظاهر می شود. خضوع نیز فروتنی و سرافکندگی است که از آثار خشوع به شمار می آید. این مقاله به تفصیل به این موضوع می پردازد.

کلیدواژه ها: خشوع، خضوع، خوف از خدا، عوامل خوف.