بررسی اندیشه تقدیرگرایی در تاریخ بیهقی
ضمیمه | اندازه |
---|---|
9.pdf | 190.95 کیلو بایت |
حميده دانشجو / دانشجوی دکتري تاریخ ایران بعد از اسلام دانشگاه فردوسی مشهد hdaneshjoo1393@gmail.com
دريافت: 16/11/99 پذيرش: 23/03/1400
چکيده
یکی از مسائلی که در مکاتب گوناگون در تاریخنگاری اسلامی مورد توجه مورخان مختلف قرار گرفته و سعی شده تا وقایع مختلف براساس آن تفسیر شود، مسئله تقدیرگرایی است. این پژوهش میکوشد با روش توصیفی ـ تحلیلی، به این پرسش پاسخ دهد که اندیشۀ تقدیرگرایی در کتاب تاریخ بیهقی چگونه بوده است؟ نتایج بررسی از یک طرف حاکی از آن است که بیهقی در تاریخنگاری خویش بهرغم بهکارگیری روش علمی و گاه خردورزی، علاوه بر اینکه به نوعی، دچار دوگانگی و تناقض در سطح ظاهری تاریخنگاری خویش شده، عملاً نیز با نفی ارادۀ انسان، تقدیر الهی را در پیدایش و شکلگیری حوادث، مهمترین عامل معرفی میکند؛ که این اندیشه بهویژه در پیوند با مسائل سیاسی در تاریخنگاری وی، بازتاب خاصی پیدا میکند. از سوی دیگر، نتایج بررسی نشان میدهد، عوامل مختلفی در بازتاب اندیشه تقدیرگرایی بیهقی نقش داشتهاند.
كليدواژهها: بیهقی، تاریخ بیهقی، تاریخنگاری، بازتاب اندیشه تقدیرگرایی، غزنوی.